Nhiều chính sách ưu đãi, tuyến cơ sở vẫn thiếu hụt y bác sĩ
Các địa phương miền núi, vùng sâu, vùng xa rất thiếu nhân lực y tế nhưng lại gặp khó khăn trong việc đào tạo và giữ chân nhân viên y tế. Ít sinh viên y khoa muốn về công tác tại tuyến huyện, xã do điều kiện làm việc khó khăn, ít cơ hội phát triển.
Bác sĩ khám chữa bệnh cho người dân. Ảnh: Thùy Linh
Sinh viên y ra trường, bám trụ Thủ đô để có nhiều cơ hội làm thêm
Bác sĩ Giàng A C. (bác sĩ tốt nghiệp Trường đại học Y Hà Nội, hiện đang công tác tại một bệnh viện ở Hà Nội) chia sẻ, anh cũng như nhiều sinh viên y khoa đến từ các vùng khó khăn, đã phải rất chật vật để theo học ngành y. Bố mẹ anh C. đã phải bán trâu, bò, cố gắng để nuôi anh ăn học. Vì thế, anh cố gắng xin việc, bám trụ ở Thủ đô để có cơ hội làm việc với mức thu nhập cao, phải làm thêm giờ, dù phải sống xa nhà, dù vất vả hơn cũng chấp nhận.
"Về quê bây giờ, lương không đủ sống thì nói gì đến chăm lo cho bố mẹ, gia đình. Tôi mong muốn sinh viên ngành y có thêm hỗ trợ để có đủ sức theo học nghề, như thế mới có thể thu hút được nhân lực ngành y trong tương lai" - bác sĩ C. chia sẻ.
Một số tỉnh đã có chương trình hỗ trợ học phí cho sinh viên y khoa với điều kiện phải cam kết công tác tại địa phương sau khi tốt nghiệp, nhưng không phải nơi nào cũng triển khai hiệu quả. Trong đó, nhiều con em của các tỉnh miền núi sau khi hoàn thành chương trình học đã ở lại thành phố công tác mà không trở về quê hương. Điều này dẫn đến việc ngành y tế vùng cao vẫn trăn trở với bài toán "khát" nhân lực.
Nhiều trạm y tế vùng sâu, vùng xa, hải đảo chưa có bác sĩ
Giám đốc Sở Y tế tỉnh Quảng Ninh Nguyễn Trọng Diện chia sẻ: Nếu tính tỉ lệ bác sĩ/số dân thì Quảng Ninh vẫn thuộc nhóm đầu của cả nước. Hiện, tỉ lệ của cả nước là 12 bác sĩ/1 vạn dân, nhưng của Quảng Ninh là 17 bác sĩ/1 vạn dân. Tuy nhiên, số lượng bác sĩ chỉ tập trung ở các đô thị, còn vùng sâu, vùng xa, hải đảo thì tuyển dụng rất khó vì bác sĩ không muốn về.
Đây là một trong những lý do mà tỉnh Quảng Ninh có nhiều cơ chế, chính sách để thu hút nguồn nhân lực cho tuyến cơ sở. Trong đó, năm 2023, HĐND tỉnh Quảng Ninh đã thông qua Nghị quyết 28/2023/NQ-HĐND, ngày 8.12.2023, quy định chính sách thu hút về làm việc tại một số cơ sở y tế công đến năm 2025.
Số lượng thu hút tối thiểu là 298 người, trong đó, tối thiểu 10 tiến sĩ y khoa, bác sĩ chuyên khoa cấp 2; tối thiểu 39 thạc sĩ y khoa, bác sĩ chuyên khoa cấp 1, bác sĩ nội trú; tối thiểu 249 bác sĩ. Chế độ ưu đãi cũng khá hấp dẫn, tiến sĩ y khoa, bác sĩ chuyên khoa cấp 2 khi có quyết định tiếp nhận sẽ được hỗ trợ một lần 750 triệu đồng/người. Thạc sĩ y khoa, bác sĩ chuyên khoa cấp 1, bác sĩ nội trú khi tham gia công tác ở các trung tâm y tế huyện thuộc vùng sâu, vùng xa, hải đảo được hỗ trợ mức cao nhất là 700 triệu đồng/người. Bác sĩ khi về các trạm y tế xã được hỗ trợ mức cao nhất là từ 450 - 500 triệu đồng/người.
Tuy nhiên, sau hơn một năm thực hiện Nghị định, đến nay mới thu hút được 64 bác sĩ, trong đó có 15 bác sĩ tại các bệnh viện đặc thù, như: Bệnh viện Phổi, Bệnh viện Đa khoa Hạ Long, Bệnh viện sức khỏe tâm thần - là những bệnh viện khó thu hút bác sĩ; 42 bác sĩ tại các trung tâm y tế cấp huyện và 7 bác sĩ đa khoa tại các trạm y tế xã. Tổng số tiền chi hỗ trợ để thu hút 64 bác sĩ trên là khoảng 24 tỉ đồng.
Đến nay, số bác sĩ thu hút theo Nghị định 28 vẫn rất thấp, dù thời hạn nghị quyết còn gần một năm. Đặc biệt, Quảng Ninh chưa tuyển được bác sĩ nào trong số tối thiểu 10 tiến sĩ y khoa, bác sĩ nội trú, bác sĩ chuyên khoa 2 ở các lĩnh vực chuyên sâu như huyết học, ghép tạng, ung thư, tế bào gốc cho các bệnh viện tuyến đầu, gồm Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh, Bệnh viện Bãi Cháy, Bệnh viện Sản nhi và Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí. Đáng chú ý, vẫn còn 30 trạm y tế xã, chủ yếu ở vùng sâu, vùng xa, vùng hải đảo chưa có bác sĩ.
Để khắc phục tình trạng thiếu bác sĩ, hàng tuần, các bác sĩ tuyến huyện được luân phiên hỗ trợ trạm y tế xã. Tuy nhiên, về lâu dài, cần có bác sĩ cơ hữu tại các trạm để đảm bảo chất lượng chăm sóc y tế.
Đại diện Vụ Tổ chức cán bộ, Bộ Y tế cho biết: Dự án “Thí điểm đưa bác sĩ trẻ tình nguyện về công tác tại miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn” theo Quyết định số 585/QĐ-BYT ngày 20/2/2013 của Bộ trưởng Bộ Y tế (gọi tắt là Dự án 585, trong đó mới nhất là Quyết định số 4359/QĐ-BYT ngày 20.10.2020 sửa đổi, bổ sung một số nội dung của Quyết định 585) đã và đang phát huy hiệu quả; góp phần giải bài toán khó về đào tạo, nâng cao chất lượng nhân lực y tế ở tuyến cơ sở, đáp ứng nhu cầu chăm sóc sức khỏe nhân dân ở vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn.