Gỡ khó đưa tuyến metro Bến Thành - Suối Tiên về đích

Sau hơn 10 năm thi công, đạt 95,75% khối lượng

Là tuyến đường sắt đô thị đầu tiên ở TPHCM, Metro số 1 được khởi công năm 2012, sau hơn 10 năm thi công đến nay đã đạt khoảng 95,75% tổng khối lượng. Ban Quản lý Đường sắt Đô thị TPHCM (MAUR) cho biết, đang hoàn thành công tác thi công xây dựng và tiến hành chạy thử trên toàn tuyến vào quý IV/2023.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn một số vướng mắc liên quan đến khoản vay số 3 và số 4 với Chính phủ Nhật Bản. Cụ thể, khoản vay số 4 dự kiến nhanh nhất cũng phải tới quý III/2023 mới có thể hoàn thành ký kết. Trong khi đó, chi phí hiện tại được phân bổ trong thỏa thuận vay VN15-P5 ngày 28.5.2016 (khoản vay số 3) không đủ để thanh toán cho các hồ sơ thanh toán của các nhà thầu chính.

Đáng chú ý, khi các hợp đồng vay chưa hoàn tất, công tác giải ngân còn khó khăn thì nhà thầu Hitachi (nhà thầu gói thầu số 3) hiện vẫn từ chối thực hiện các công việc của dự án theo hợp đồng, nhất là các công việc quan trọng như đào tạo, bảo dưỡng và bảo trì, phối hợp với tư vấn đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống, công tác phối hợp giao diện với các nhà thầu thi công gói thầu khác...

Để giải quyết vướng mắc này, UBND TPHCM đã kiến nghị Bộ Tài chính về thực hiện các thủ tục cơ cấu lại thỏa thuận vay VN15-P5. Trong đó, UBND TPHCM kiến nghị Bộ Tài chính sớm điều chỉnh thỏa thuận vay này theo hướng phân bổ lại hạng mục dự phòng vào các hạng mục xây lắp, thiết bị và tư vấn. Việc này nhằm có cơ sở giải ngân vốn để thanh toán cho các nhà thầu.

Về vướng mắc liên quan đến Công ty TNHH MTV Đường sắt đô thị số 1 (HURC1), cuối tháng 6 vừa qua, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã giao UBND TPHCM rà soát, quyết định mức vốn điều lệ công ty này phù hợp với tiến độ thực tế của dự án và quy định về mức vốn điều lệ tối thiểu khi thành lập theo quy định.

Dự kiến trong quý III năm nay, TPHCM sẽ cấp vốn điều lệ từ nguồn chi đầu tư phát triển cho HURC1 là 268 tỉ đồng (bao gồm 14 tỉ đồng vốn điều lệ ban đầu). Việc này giúp công ty có kinh phí tuyển nhân sự tham gia đào tạo, nhận chuyển giao công nghệ từ nhà thầu Nhật Bản, chuẩn bị cho vận hành Metro số 1.

Khai thác thương mại trong năm 2024

Theo MAUR, bộ máy nhân sự vận hành tuyến Metro số 1 cần hơn 700 người. Trong đó, gần 400 nhân sự thuộc các bộ phận lái tàu, nhân viên nhà ga, kỹ thuật viên điều độ... đang được đào tạo. Ngoài ra, HURC1 đang tuyển dụng thêm 142 nhân viên nhà ga phụ trách an toàn và 149 nhân viên phụ trách vé.
Ông Nguyễn Quốc Hiển - Phó Trưởng ban phụ trách Ban Quản lý Đường sắt Đô thị TPHCM - cho biết, Metro số 1 hiện đang tiếp tục triển khai thi công khối lượng còn lại như kiến trúc, lắp đặt thiết bị hệ thống, cầu bộ hành, tòa nhà văn phòng, gói thầu hệ thống công nghệ thông tin; đấu chọn thầu đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống.

Để chuẩn bị cho công tác khai thác, vận hành Metro số 1, UBND TPHCM đang lấy ý kiến của Bộ Xây dựng, Bộ Giao thông Vận tải (GTVT), Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ Công an về đề cương nghiệm thu hoàn thành công trình đưa vào khai thác sử dụng dự án.

Đồng thời, MAUR đang triển khai thực hiện các công việc liên quan đến hoàn thiện đề án thí điểm khai thác tài sản kết cấu hạ tầng đường sắt đô thị; hoàn chỉnh phương án giá vé trong giai đoạn đầu khai thác.

"Với nỗ lực trên công trường cùng những định hướng tháo gỡ khó khăn, vướng mắc của Chính phủ, Metro số 1 sẽ hoàn thành xây dựng năm 2023 và khai thác thương mại trong năm 2024" - ông Hiển nói.