Đi tìm vẻ đẹp trong điêu khắc

Nghệ sĩ Thái Nhật Minh sinh năm 1984, tại thị trấn Tam Sơn, huyện Sông Lô, tỉnh Vĩnh Phúc. Yêu thích điêu khắc từ nhỏ, anh quyết chí theo học Khoa Điêu khắc, Trường Đại học Mỹ thuật Việt Nam vào năm 2004. Năm 2013, Thái Nhật Minh giới thiệu Triển lãm đầu tay “Những con chim” và ngay lập tức gây ấn tượng với công chúng. Bộ sưu tập gồm 150 tác phẩm điêu khắc được tạo từ gỗ và nhôm đúc kết hợp với nan tre. Ngay từ thời điểm sáng tác các tác phẩm này, Thái Nhật Minh đã tập trung vào câu chuyện cá nhân, phủ lên những sáng tác màu sắc tự sự đậm nét.

3 năm sau, công chúng lại bắt gặp một Thái Nhật Minh khác với Triển lãm độc đáo “Chinh phu-Chinh phụ”. Đây cũng là triển lãm mang nhiều suy tư về nghệ thuật hơn cả đối với nghệ sĩ cho đến thời điểm này. Các tác phẩm được nghệ sĩ tạo tác từ đá, gỗ, nhôm đúc và sắt, thấm đẫm suy tư về một dân tộc đã trải qua nhiều cuộc chiến tranh tự vệ. Thái Nhật Minh cho biết, triển lãm lấy đề tài lịch sử nhưng là một câu chuyện xuyên không gian, xuyên thời gian, là câu chuyện về nỗi mất mát, đau thương, xót xa cho thân phận con người trong chiến tranh. Những mảnh vỡ còn lại của người chinh phu trong sự đợi chờ mòn mỏi đến hóa đá của người chinh phụ tác động sâu sắc tới người xem.

Tác phẩm "Chinh phu - Chinh phụ" của nghệ sĩ điêu khắc Thái Nhật Minh.

“Nhiều khi tác phẩm mình tâm đắc không hẳn phải đẹp, lộng lẫy hay có nhiều người thích mà là nó cho mình nhiều suy tưởng hơn, chứa đựng những gì mình suy nghĩ, thể hiện những gì mình không thể nói bằng lời. Trong sáng tác, tôi muốn cảm xúc cũng như những suy tưởng mang tính trừu tượng của mình được cụ thể hóa bằng hình thể tương xứng. Mỗi tác phẩm không chỉ biểu đạt thực tại mà còn khơi gợi ký ức xa xưa, chiều dài lịch sử và bề dày văn hóa. Do đó, tính bề mặt và dấu vết thời gian trên mỗi tác phẩm cũng thường được tôi chú trọng”, Thái Nhật Minh nói.

Khi thực hiện các tác phẩm điêu khắc, chất liệu luôn là một trong những yếu tố mà Thái Nhật Minh rất quan tâm. Anh cho rằng, quá trình làm việc với chất liệu là quá trình tìm hiểu ngôn ngữ và các khả năng biểu đạt của mỗi loại chất liệu để từ đó đưa ra những lựa chọn và cách xử lý khác nhau, nhằm thể hiện tốt nhất ý tưởng của người nghệ sĩ. Hành trình sáng tạo của Thái Nhật Minh là một con đường liên tục tìm tòi, thể nghiệm trên nhiều chất liệu khác nhau, từ đá, sắt, nhôm, đồng, gỗ, tre, gốm, đất nung và kể cả giấy. Thường ít người sử dụng giấy để làm điêu khắc bởi nghĩ đến sự mỏng manh của nó, nhưng anh tìm thấy ở giấy sự bền bỉ, chắc chắn và những khả năng biểu đạt đa dạng của hình thể và màu sắc, cùng những hiệu ứng bất ngờ ở chất liệu này. Anh quan niệm không có bất cứ giới hạn chất liệu nào cho điêu khắc, điều quan trọng là người nghệ sĩ ứng xử với chất liệu đó như thế nào và thực sự hiểu nó đến đâu.

Thái Nhật Minh chia sẻ, một trong số những nghệ sĩ có ảnh hưởng đối với anh là danh họa, nhà điêu khắc thiên tài người Tây Ban Nha Pablo Picasso. Trong khi nhiều nghệ sĩ khác thường ghi dấu một phong cách và đóng đinh với phong cách đó suốt đời thì Picasso lại luôn thay đổi, tìm tòi những phương thức mới, các chất liệu sáng tạo mới. Đó là tinh thần nghệ thuật mà Thái Nhật Minh đang hướng tới-liên tục làm mới mình, luôn luôn thử nghiệm và khám phá, luôn muốn thử sức mình và sẵn sàng dấn thân để đi đến những vùng đất mới, một hành trình không có đích đến-một cuộc đi tìm cái đẹp trong điêu khắc, để xây dựng nên thế giới quan nghệ thuật mang đậm dấu ấn cá nhân.

Tiếng tăm từ những triển lãm cá nhân giúp Thái Nhật Minh được giới chuyên môn đánh giá cao và giành nhiều giải thưởng của Hội Mỹ thuật Việt Nam năm 2014, Festival mỹ thuật trẻ. Anh cũng là nghệ sĩ trẻ nhất được lựa chọn là một trong 50 nghệ sĩ tiêu biểu của mỹ thuật 30 năm thời kỳ đổi mới (1986-2016) tại Triển lãm “Mở cửa” diễn ra tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam năm 2016, thành viên Hội đồng nghệ thuật tại Festival mỹ thuật trẻ 2017... Ngoài các triển lãm cá nhân, anh còn tham gia nhiều triển lãm nhóm, trại sáng tác và các hội chợ nghệ thuật quốc tế được công chúng quan tâm.

Nếu như gặp con người Thái Nhật Minh ngoài đời, người ta cũng sẽ bắt gặp phảng phất đâu đó chính đường nét tác phẩm của anh, đó là sự kiên định, chắc chắn và điềm đạm. Nghệ sĩ chia sẻ, qua từng chặng đường sáng tác, niềm vui của anh chính là được làm công việc mà mình yêu thích, được hiện thực hóa những khát vọng và ước mơ của mình thông qua tác phẩm.