Bảo đảm tốt hơn quyền lợi của chủ thể có đất bị thu hồi

Điều đó phản ánh sự quan tâm của cử tri, nhân dân với những quy định liên quan tới việc thu hồi đất, giá cả đền bù quyền sử dụng đất và tài sản gắn liền với đất. Thực tế, đây cũng là vấn đề phát sinh nhiều khiếu kiện nhất liên quan tới đất đai.

Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khoá XV, ngày 14-11-2022. Ảnh: quochoi.vn

Dự thảo luật lần này đã bổ sung những nguyên tắc để bảo đảm tốt hơn quyền lợi của chủ thể có đất bị thu hồi, thể hiện tại Điều 97. Trong đó có những nguyên tắc đáng lưu ý như: Việc bồi thường khi Nhà nước thu hồi đất phải bảo đảm người có đất bị thu hồi có chỗ ở, bảo đảm thu nhập và điều kiện sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ. Việc bồi thường đất được thực hiện bằng việc giao đất có cùng mục đích sử dụng với loại đất thu hồi, nếu không có đất để bồi thường thì được bồi thường bằng tiền theo giá đất cụ thể của loại đất thu hồi do UBND cấp có thẩm quyền quyết định tại thời điểm phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Đối với hộ gia đình, cá nhân có đất bị thu hồi nếu có nhu cầu và địa phương có điều kiện về quỹ đất, quỹ nhà ở thì được xem xét bồi thường bằng đất khác mục đích sử dụng với loại đất bị thu hồi hoặc nhà ở. Việc tổ chức xây dựng phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư phải thực hiện trước khi có quyết định thu hồi đất...

Thực tế cho thấy, việc thu hồi đất thời gian qua ở một số dự án chưa nhận được sự đồng thuận cao của người dân là do chưa đạt được thỏa thuận về giá cả đền bù, phương án đền bù giải phóng mặt bằng. Nếu quyền lợi của người dân bị thu hồi đất được quan tâm thỏa đáng thì chắc chắn sẽ đạt được sự đồng thuận cao.

Cách đây không lâu, khi trực tiếp đi khảo sát, nắm bắt tâm tư, nguyện vọng của người dân ở khu vực tái định cư phục vụ dự án Cảng hàng không quốc tế Long Thành (Đồng Nai), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đã hỏi thăm, tìm hiểu rất kỹ việc bảo đảm điều kiện sống cho người dân ở khu tái định cư. Bà con cũng rất phấn khởi "khoe" với Chủ tịch Quốc hội về những điều kiện sống ở khu tái định cư tốt hơn hẳn nơi ở cũ. Những câu chuyện thực tế như thế đã truyền động lực tới những người dân có đất, tài sản gắn liền với đất thuộc diện thu hồi, để họ yên tâm chuyển tới nơi ở mới, bàn giao mặt bằng thực hiện các dự án phục vụ sự phát triển của đất nước.

Bởi vậy, nếu những nguyên tắc bảo đảm quyền lợi của chủ thể có đất bị thu hồi trong dự án Luật Đất đai (sửa đổi) được thông qua thì sẽ trở thành sự bảo đảm cực kỳ quan trọng về mặt pháp lý để công tác thu hồi đất, giải phóng mặt bằng đạt hiệu quả cao hơn, đồng thời giảm đến mức thấp nhất khiếu kiện phát sinh.

CHIẾN THẮNG