Nguyên nhân đằng sau việc giới chức Mỹ không can thiệp hạ giá đồng USD

Đồng USD tăng giá không ngừng trong suốt nhiều tháng qua khiến cho hàng loạt nước rơi vào tình cảnh khó khăn.

Các nhà hoạch định chính sách kinh tế Mỹ nhiều khả năng sẽ không hành động để ngăn sự tăng giá của đồng USD bất chấp những rủi ro biến động tài chính lớn dần trên toàn cầu, theo nhận định của các chuyên gia phân tích. Nguyên nhân chính là bởi sự mạnh lên của đồng USD giúp ngăn lạm phát nội địa.

Theo Wall Street Journal, đồng USD đã tăng giá trị khi mà Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) nâng lãi suất nhằm kiềm chế lạm phát cao nhất trong nhiều thập kỷ, nhà đầu tư chuyển thêm tiền vào các tài sản được định giá bằng đồng USD.

Chỉ số WSJ Dollar, chỉ số đo biến động của đồng USD so với giỏ các loại tiền tệ lớn của thế giới, đã tăng đến 16% trong năm nay.

Việc đồng USD tăng giá so với các đồng tiền khác của thế giới không khỏi gây ra nhiều áp lực lên các nước trên khắp thế giới, nó làm tăng chi phí nhập khẩu hàng hóa và thực hiện các nghĩa vụ trả nợ bằng đồng USD. Điều này thực sự làm khó các nền kinh tế đang phát triển vốn đang chật vật với nợ cao cũng như chi phí nhập khẩu nhiên liệu, thực phẩm và nhiều loại hàng hóa khác cao hơn.

Ngay cả những nước giàu cũng đương đầu với nhiều vấn đề khi chi phí nhập khẩu leo thang. Nhật, nước có nền kinh tế lớn thứ ba thế giới, gần đây đã phải can thiệp vào thị trường tiền tệ nhằm hỗ trợ cho đồng yên.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen nói rằng Mỹ ủng hộ cho cơ chế tỷ giá do thị trường quyết định, đồng thời khẳng định rằng sự mạnh lên của đồng USD là sản phẩm của chính sách của Fed cũng như dòng vốn vào Mỹ. Fed điều hành chính sách tiền tệ trong khi đó Bộ Tài chính Mỹ quản lý chính sách tỷ giá.

Các chuyên gia kinh tế và cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ nói đến hai lý do mà Bộ Tài chính Mỹ sẽ không sớm hành động để hạ giá của đồng USD hoặc ít nhất là ngăn nó tăng giá thêm nữa.

Thứ nhất, khi mà Fed vẫn tiếp tục nâng lãi suất, sự can thiệp tỷ giá của Mỹ sẽ chỉ có tác dụng hạn chế lên giá trị của đồng USD. Thứ hai, đồng USD mạnh giúp làm giảm lạm phát, còn Bộ Tài chính Mỹ nhiều khả năng không muốn đưa ra những biện pháp có thể gây tổn hại đến khả năng kiềm chế lạm phát của Fed.

Cựu quan chức Bộ Tài chính Mỹ và hiện đang giữ chức chủ tịch Diễn đàn các tổ chức tài chính và tiền tệ Mỹ, ông Mark Sobel, nhận định: “Bộ Tài chính Mỹ có thể đang lo sợ rằng sự mạnh lên của đồng USD sẽ tạo ra phản ứng từ các nước khác và có thể khiến cho làn sóng bảo hộ dâng cao”.

Mỹ cũng hiếm khi can thiệp vào thị trường tiền tệ, lần gần nhất được thế giới biết đến rộng rãi là thực hiện theo thỏa ước Plaza năm 1985. Theo thỏa thuận đó, Mỹ, Anh, Nhật, Tây Đức và Pháp đã đồng ý về việc can thiệp tiền tệ để hạ giá đồng USD. Trong thập kỷ sau đó, giá trị của đồng USD giảm và đồng yên tăng.

Tuy nhiên, lần can thiệp đó diễn ra khi mà Fed mới chỉ bắt đầu nâng lãi suất đồng USD, chính vì vậy bộ tài chính các nước và Bộ Tài chính Mỹ mới có dư địa để can thiệp hiệu quả.

“Nếu họ muốn cố gắng có một thỏa thuận khi mà chủ tịch Fed vẫn nâng lãi suất, chắc chắn sẽ chẳng tạo ra được thay đổi nào cả”, thứ trưởng phụ trách các vấn đề quốc tế dưới thời chính quyền của Tổng thống Obama – ông Nathan Sheets phân tích. Xét đến động lực của thị trường mà Fed tạo ra, ông Sheets cho biết chính quyền Biden không có nhiều lựa chọn nào khác mà phải chấp nhận sự mạnh lên của đồng USD.

Phó chủ tịch Fed, bà Lael Brainard, trong bài phát biểu vào ngày thứ Sáu nói rằng ngân hàng trung ương Mỹ đang giám sát diễn biến tình hình tài chính toàn cầu, cùng lúc đó cam kết giảm lạm phát thông qua việc nâng lãi suất đủ cao để có thể làm chậm đà tăng trưởng kinh tế Mỹ.

“Chính sách tiền tệ sẽ cần phải hạn chế trong một thời gian để lạm phát có thể trở về ngưỡng mục tiêu. Chúng tôi cam kết không rút đi các biện pháp hỗ trợ chính sách tiền tệ quá sớm”, bà nói.

Đồng USD mạnh lên thường giúp giảm lạm phát Mỹ thông qua việc hạ giá cả thực phẩm và dịch vụ nhập khẩu vào Mỹ. Tuy nhiên cùng lúc đó nó lại khiến cho xuất khẩu của Mỹ suy giảm bởi hàng hóa Mỹ trở nên đắt đỏ hơn trên khắp toàn cầu, làm chững lại tăng trưởng kinh tế Mỹ, hạ áp lực giá cả hàng hóa.

Các ảnh hưởng trên “đánh mạnh” vào hoạt động của các doanh nghiệp xuất khẩu Mỹ, tuy nhiên chính quyền Biden cho đến nay không hề can thiệp ngăn sự lên giá của đồng USD bởi họ muốn giảm lạm phát. Cùng lúc đó, thị trường việc làm Mỹ vẫn vững vàng, chính vì vậy cũng chưa xuất hiện nhiều quan điểm về việc cần ngăn sự lên giá của đồng USD.