Ca đậu mùa khỉ tại Việt Nam ít có khả năng lây trong cộng đồng

Các trường hợp tiếp xúc gần với bệnh nhân, ngay từ đầu đã được giao các viện, Sở Y tế TP Hồ Chí Minh khoanh vùng xử lý, nguồn lây từ nước ngoài là bệnh nhân cũng đã được cách ly, điều trị. Vì vậy, rất khó có khả năng trường hợp này lây ra cộng đồng tại Việt Nam.

GS, TS Phan Trọng Lân cho biết, nữ bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ 35 tuổi, trú tại TP Hồ Chí Minh, khởi phát bệnh ngày 18-9 khi đang du lịch tại Dubai (từ tháng 7-2022 đến 22-9-2022 về Việt Nam) với triệu chứng sốt kèm mệt mỏi, ớn lạnh, đau cơ, đau đầu và ho, xuất hiện các nốt đỏ, ngứa trên cánh tay, thân mình và mặt.

GS, TS Phan Trọng Lân.

Đánh giá về nguồn lây của ca bệnh này, GS, TS Phan Trọng Lân cho rằng, đây là trường hợp đã ở nước ngoài hơn 60 ngày, có triệu chứng ở nước ngoài, khi về Việt Nam đã mắc đậu mùa khỉ. Đối với các trường hợp tiếp xúc (người trong gia đình, cán bộ y tế) được theo dõi, giám sát. Đến nay những người này hơn 10 ngày không có biểu hiện mắc bệnh đậu mùa khỉ và sẽ được cách ly 21 ngày. 

Bộ Y tế gửi văn bản yêu cầu TP Hồ Chí Minh huy động các nguồn lực rà soát, đánh giá. Cho đến nay các đánh giá lây nhiễm đã khoanh vùng, xử lý người tiếp xúc, đối với trường hợp này khó có khả năng lây lan trong cộng đồng.

Về kết quả xét nghiệm giải trình tự gen khẳng định bệnh nhân mắc bệnh đậu mùa khỉ chủng Monkeypox vi rút thuộc clade IIb. Đây là biến thể đậu mùa khỉ có nguồn gốc từ Tây Phi và được cho là đang gây ra làn sóng bùng phát dịch bệnh đậu mùa khỉ trên toàn cầu.

Theo Bộ Y tế, đến ngày 3-10, thế giới ghi nhận  68.265 trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ tại 106 nước trên thế giới, trong đó có 25 trường hợp tử vong. Trong đó, khu vực Tây Thái Bình Dương có một số nước ghi nhận ca bệnh gồm: Australia (136), Singapore (19), Trung Quốc (5), New Zealand (5), Nhật Bản (4), Philippines (4), Hàn Quốc (2), Guam (1), New Caledonia (1).

Tổ chức Y tế thế giới đánh giá nguy cơ lây nhiễm toàn cầu ở mức trung bình, khu vực châu Âu và châu Mỹ ở mức cao, khu vực Tây Thái Bình Dương (trong đó có Việt Nam) ở mức thấp đến trung bình, các khu vực khác ở mức trung bình; đánh giá về nguy cơ xâm nhập vào nước ta, GS, TS Phan Trọng Lân cho biết, bệnh đậu mùa khỉ đã ghi nhận bên ngoài vùng lưu hành trên 106 nước. Với tần suất mắc cao, địa bàn rộng, giao lưu đi lại không hạn chế thì nguy cơ xâm nhập Việt Nam là hiện hữu.

Vì vậy, điều quan trọng nhất là phát hiện ca bệnh, khoanh vùng xử lý không để lây lan. Các địa phương được khuyến cáo giám sát bệnh tại cửa khẩu, cơ sở y tế và sự kiện tại cộng đồng để phát hiện sớm, ngăn chặn dịch bệnh kịp thời.

Hiện Việt Nam xét nghiệm đậu mùa khỉ bằng phương pháp PCR và giải trình tự gene virus. Tuy nhiên, dù bệnh có xâm nhập hay không thì Việt Nam đã có sự chuẩn bị sẵn sàng từ rất sớm.

Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng đề nghị các cơ sở khám chữa bệnh, đặc biệt nơi thăm khám các bệnh lây qua đường tình dục nâng cao cảnh giác. Mỗi người dân nếu phát hiện những trường hợp nghi ngờ thì đến ngay các cơ sở khám chữa bệnh khai báo vừa để bảo vệ cho bản thân vừa để được điều trị đầy đủ và tránh lây nhiễm cho người khác.

Theo Bộ Y tế, hiện nay, có 2 chủng lưu hành chính ở Tây Phi và Trung Phi, trong đó chủng lưu hành ở Tây Phi thì nhẹ hơn. Hầu hết các ca bệnh ghi nhận lưu hành ngoài châu Phi như châu Âu, Mỹ và các quốc gia khác ghi nhận là chủng ở Tây Phi. Ca bệnh ghi nhận ở Việt Nam cũng là chủng của Tây Phi. 

Với chủng ở Tây Phi, tỉ lệ tử vong thấp hơn so với chủng ở Trung Phi. Tuy nhiên, cần có các đánh giá dịch tễ sâu hơn ở các ca bệnh trên các lứa tuổi khác nhau, các đối tượng có thể có nguy cơ cao mắc bệnh nặng như trẻ em, phụ nữ mang thai, người suy giảm miễn dịch. 

Những đối tượng có nguy cơ mắc bệnh như có hoạt động liên quan tiếp xúc gần như da với da, miệng với da, mặt với mặt đối diện trong giao tiếp, các hoạt động tình dục với người có nguy cơ cao mắc bệnh. 

Bộ Y tế đã thành lập 6 đoàn công tác đi tra công tác phòng, chống dịch bệnh đậu mùa khỉ tại các địa phương.

THÁI SƠN