Bảo hiểm thất nghiệp: Chính sách nhân văn nhằm chia sẻ rủi ro cùng người lao động

Người bạn đồng hành của người lao động

Theo ông Lê Văn Thanh, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội, sau 13 năm thực hiện chính sách Bảo hiểm thất nghiệp, tính đến cuối năm 2022, cả nước đã có trên 14 triệu người tham gia Bảo hiểm thất nghiệp đạt 28,3% lực lượng lao động trong độ tuổi, tăng 627.000 người với cuối năm 2021.

Dễ nhận thấy, chính sách Bảo hiểm thất nghiệp đã thực hiện tốt vai trò là điểm tựa cho người lao động thất nghiệp, chỉ tính riêng trong năm 2022, số người đến nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp là 889.011 người, tăng 29% so với cùng kỳ năm 2021 (688.972 người); Số người có quyết định hưởng trợ cấp thất nghiệp là 879.557 người, tăng 29,7% so với cùng kỳ năm 2021 (678.247 người).

Tổng số người được tư vấn, giới thiệu việc làm là 1.892.271 lượt người, tăng 25,1% so với cùng kỳ năm 2021 (1.512.208 lượt người) 1.986.346 lượt người tăng 25,7% so với cùng kỳ năm 2021 (1.579.654 lượt người); Số người được hỗ trợ học nghề là 19.526 người, tăng 10,8% so với cùng kỳ năm 2021 (16.185 người).

Nhấn mạnh vai trò của chính sách Bảo hiểm thất nghiệp, ông Vũ Trọng Bình, Cục trưởng Cục Việc làm (Bộ Lao động Thương binh và Xã hội) nhận định: Thời gian qua, chính sách Bảo hiểm thất nghiệp đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Đặc biệt, khi xảy ra đại dịch COVID-19, thị trường lao động biến động mạnh với những rủi ro đột biến, chính sách Bảo hiểm thất nghiệp đã đóng vai trò nổi bật trong việc hỗ trợ người lao động bị mất việc làm ổn định cuộc sống trước mắt.

Cụ thể như trong thời gian thực hiện giãn cách xã hội theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, mọi người dân đều phải hạn chế ra đường. Tuy nhiên, hệ thống cơ quan thực hiện chính sách Bảo hiểm thất nghiệp, nhất là ở những tỉnh, thành lớn và tập trung nhiều người lao động như: Hà Nội, TP.HCM, Đồng Nai, Bình Dương… vẫn có hàng trăm nghìn người thất nghiệp đến đăng ký hưởng trợ cấp thất nghiệp và tìm việc làm mới. Các cán bộ tiếp nhận giải quyết chính sách này phải rất nỗ lực làm việc để giải quyết quyền lợi cho người lao động…

Bên cạnh đó, còn có hàng triệu người lao động được tư vấn, giới thiệu việc làm để quay trở lại thị trường lao động. “Có thể thấy, vai trò của quỹ Bảo hiểm thất nghiệp ở tất cả các nước trên thế giới, cả về mặt lý luận và thực tiễn, đều đã khẳng định rõ không chỉ chi trả, chia sẻ rủi ro, mà quan trọng hơn là còn phải hỗ trợ người lao động thất nghiệp quay trở lại thị trường lao động. Hơn 10 năm qua, chính sách Bảo hiểm thất nghiệp của chúng ta đã làm tốt việc chi trả, hỗ trợ người lao động quay trở lại thị trường lao động, nhưng để đáp ứng được yêu cầu đề ra vẫn còn nhiều việc phải làm”, ông Bình cho biết.

Nâng cao hiệu quả của chính sách Bảo hiểm thất nghiệp

Để chính sách Bảo hiểm thất nghiệp thực sự trở thành công cụ quản trị thị trường lao động, thời gian tới, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cho biết sẽ nghiên cứu, xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung Luật Việc làm, trong đó có các nội dung về Bảo hiểm thất nghiệp.

Bên cạnh đó, cần đánh giá lại năng lực và hiệu quả hoạt động cũng như vai trò của hệ thống các Trung tâm Dịch vụ việc làm nhằm nâng cao vai trò đối với việc thực hiện Bảo hiểm thất nghiệp nói riêng và việc phát triển kinh tế-xã hội tại địa phương nói chung.

“Việc xây dựng Đề án nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị thực hiện chính sách Bảo hiểm thất nghiệp là cơ hội để đánh giá lại hiện trạng tổ chức thực hiện, những khó khăn, vướng mắc. Trên cơ sở đó, đưa ra các giải pháp và đề xuất các cấp có thẩm quyền để hoàn thiện hơn nữa các quy định của pháp luật cũng như tổ chức thực hiện Bảo hiểm thất nghiệp”, Thứ trưởng Bộ Lao động Thương binh và Xã hội Lê Văn Thanh khẳng định.

Ông Trần Tuấn Tú, Trưởng phòng Bảo hiểm thất nghiệp (Cục Việc làm) cho biết: Đề án nâng cao năng lực và hiệu quả hoạt động của các cơ quan, đơn vị thực hiện chính sách Bảo hiểm thất nghiệp đã đặt ra các mục tiêu rất cụ thể như: Đến năm 2025 phấn đấu đạt khoảng 35% lực lượng lao động tham gia Bảo hiểm thất nghiệp; 100% người thất nghiệp được tư vấn, giới thiệu việc làm miễn phí khi có nhu cầu; 15% người nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp được hỗ trợ đào tạo;

Cùng với đó là hoàn tất việc kết nối, chia sẻ, liên thông dữ liệu về Bảo hiểm thất nghiệp giữa cơ quan Lao động Thương binh và Xã hội với cơ quan BHXH; 100% nhân sự thực hiện Bảo hiểm thất nghiệp tại các Trung tâm Dịch vụ việc làm được đào tạo, được cấp chứng chỉ nghiệp vụ và bồi dưỡng chuyên sâu; Chỉ số đánh giá mức độ hài lòng của người tham gia Bảo hiểm thất nghiệp đạt 85%…

Nhìn lại chặng đường hơn 10 năm qua cho thấy, nền kinh tế Việt Nam đã và đang phát triển rất mạnh mẽ, mở cửa và hội nhập với thế giới. Vì thế, chính sách Bảo hiểm thất nghiệp hiện hành không còn đáp ứng được yêu cầu, quy mô của nền kinh tế, đòi hỏi cần phải thiết kế lại đảm bảo phù hợp với nhu cầu thực tế, nhất là để quản trị hiệu quả quỹ Bảo hiểm thất nghiệp.

“Qua đánh giá của chúng tôi, địa bàn nào công nghiệp hóa càng mạnh, thị trường lao động càng phát triển thì vai trò của quỹ Bảo hiểm thất nghiệp càng lớn. Thất nghiệp cũng là một trong những rủi ro của quá trình công nghiệp hóa và quỹ Bảo hiểm thất nghiệp sẽ giúp ổn định, phát triển thị trường lao động, là công cụ của Nhà nước để quản trị thị trường lao động. Việc cải cách, đổi mới chính sách Bảo hiểm thất nghiệp chính là thực hiện chủ trương của Đảng, Nhà nước về quản trị thị trường lao động thích ứng với thông lệ thế giới và đòi hỏi của thực tiễn hiện nay”, ông Vũ Trọng Bình chia sẻ.