Bảo hiểm xã hội đóng góp tích cực cho công tác chăm sóc sức khỏe nhân dân

* Tiệm cận mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân

Là cơ quan tổ chức, thực hiện chính sách bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã bám sát thực tiễn, tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ; chủ động phối với các bộ, ban, ngành, cấp ủy, chính quyền địa phương kịp thời đưa ra những giải pháp đồng bộ, đúng hướng, quyết liệt.

Đến nay, các địa phương đã thành lập Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm y tế, do chủ tịch UBND tỉnh làm Trưởng ban. Hệ thống Tổ chức dịch vụ thu bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế tiếp tục được mở rộng, bố trí các điểm thu, nhân viên thu đến từng thôn, bản, tổ dân phố.

Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, số người tham gia bảo hiểm y tế năm sau luôn cao hơn năm trước, đặc biệt, tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế tăng trưởng bền vững trong bối cảnh nền kinh tế gặp khó khăn, thách thức nhiều hơn là thuận lợi. Năm 2008, toàn quốc có 39,7 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, tỷ lệ bao phủ đạt 46,1% dân số. Năm 2009, sau khi Chỉ thị 38 được ban hành, toàn quốc có trên 50 triệu người tham gia bảo hiểm y tế (tăng trên 10 triệu người so với năm 2008), tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 58,2% dân số.

Đến năm 2023, đã có trên 93,6 triệu người tham gia bảo hiểm y tế, tăng gấp 2,3 lần so với năm 2008, thời điểm chưa có Chỉ thị số 38, tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế đạt 93,35% dân số, vượt 0,15% so với Nghị quyết 01/NQ-CP của Chính phủ.

Đặc biệt, kết quả phát triển người tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình có sự tăng trưởng rất ấn tượng, từ 3,76 triệu người tham gia (năm 2009) tăng lên thành 24,89 triệu người (năm 2023), gấp 6,6 lần so với năm 2009.

Việc giữ vững tốc độ phát triển bảo hiểm y tế trong khi đời sống người dân còn khó khăn một lần nữa đã khẳng định sự kiên định, quyết liệt của toàn hệ thống chính trị nói chung và ngành Bảo hiểm xã hội nói riêng trong việc thực hiện hiệu quả lộ trình bảo hiểm y tế toàn dân. Đây vừa là nhiệm vụ chính trị, vừa thể hiện trách nhiệm của ngành trong đảm bảo an sinh xã hội, chăm sóc sức khỏe nhân dân trong tình hình mới.

Tỷ lệ bao phủ bảo hiểm y tế ở nước ta đã tiệm cận mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân. Đây không chỉ là minh chứng thể hiện sự nỗ lực của toàn Đảng, toàn dân, mà còn cho thấy vai trò, trách nhiệm của các cấp ủy Đảng, chính quyền địa phương, sự nhận thức, hiểu biết của người dân, doanh nghiệp, người lao động về ý nghĩa, giá trị, lợi ích của chính sách bảo hiểm y tế và nghĩa vụ tuân thủ pháp luật bảo hiểm y tế đã nâng cao rõ rệt.

Tạo nên kết quả tích cực đó, công tác truyền thông, tư vấn bảo hiểm y tế đóng vai trò quan trọng là cầu nối để lan tỏa chính sách bảo hiểm y tế đến với nhân dân. “Công tác truyền thông phải luôn đi trước một bước” là quan điểm nhất quán của toàn ngành Bảo hiểm xã hội từ chỉ đạo, điều hành cho đến hành động.

Thời gian qua, công tác truyền thông chính sách bảo hiểm y tế đã được triển khai đồng bộ, tăng cường, đổi mới theo hướng chuyên nghiệp cả về chiều rộng lẫn chiều sâu. Nội dung, hình thức, phương pháp truyền thông ngày càng đa dạng, phong phú, phù hợp với đặc thù từng nhóm chủ đề, đặc điểm văn hóa vùng miền, đảm bảo truyền tải thông tin tới người dân, người lao động dễ nghe, dễ hiểu, dễ thực hiện.

Bên cạnh phối hợp chặt chẽ với các bộ, ban, ngành, đoàn thể, các cơ quan thông tấn, báo chí Trung ương và địa phương tổ chức thành công trên 1.000 hội nghị, hội thảo…, hơn 170.000 tin, bài, phóng sự…, phát hành hàng chục triệu ấn phẩm các loại, Bảo hiểm xã hội Việt Nam còn phát huy thế mạnh của truyền thông số, truyền thông hiện đại, như: xây dựng, vận hành các kênh truyền thông mạng xã hội (Fanpage, Zalo OA); phát huy hiệu quả tư vấn, giải đáp thông tin cho nhân dân qua hệ thống chăm sóc khách hàng, ứng dụng VssID - Bảo hiểm xã hội số và ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trên các kênh hotline và Cổng thông tin điện tử của ngành.

Trong đó, Hệ thống chăm sóc khách hàng (Call Center), đảm bảo hoạt động 24/7, đã tiếp nhận hỗ trợ, tư vấn, giải đáp vấn đề có liên quan đến chế độ bảo hiểm y tế cho 18.851 lượt cuộc gọi, góp phần giúp ngành Bảo hiểm xã hội đẩy mạnh việc chuyển đổi từ hình thức giao dịch trực tiếp sang hình thức sử dụng dịch vụ công trực tuyến. Đặc biệt, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) để xây dựng ngân hàng 3.000 câu hỏi/trả lời với hơn 110.000 dữ liệu huấn luyện và sớm vận hành Hệ thống trả lời tự động với mục tiêu nâng cao khả năng hỗ trợ người dân và tổ chức khi tương tác với cơ quan Bảo hiểm xã hội.

* Đặt quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế làm trọng tâm

Với quan điểm xuyên suốt "Lấy người dân, doanh nghiệp làm chủ thể, trung tâm phục vụ", Bảo hiểm xã hội Việt Nam luôn nỗ lực đảm bảo đầy đủ, kịp thời, đúng quy định các quyền lợi của người tham gia, thụ hưởng chính sách bảo hiểm y tế. Số lượt người có thẻ bảo hiểm y tế đi khám, chữa bệnh tăng nhanh qua từng năm.

Từ năm 2009 đến năm 2023, bình quân lượt khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế mỗi năm là trên 141 triệu lượt/năm (tăng 59,5% so với năm 2009), với tổng chi phí khám, chữa bệnh bình quân 66,2 nghìn tỷ đồng/năm (tăng 330% so với năm 2009).

Đặc biệt, trong giai đoạn cả nước bị ảnh hưởng bởi đại dịch COVID-19, vai trò trụ cột của chính sách bảo hiểm y tế trong hệ thống an sinh xã hội càng được phát huy, góp phần chăm sóc sức khỏe, ổn định đời sống nhân dân, tạo thêm niềm tin vững chắc vào chính sách an sinh xã hội giàu tính nhân văn của Đảng và Nhà nước.

Bên cạnh việc giải quyết, chi trả chế độ, chính sách bảo hiểm y tế đầy đủ, kịp thời, đúng quy định, Bảo hiểm xã hội Việt Nam còn tập trung triển khai đồng bộ các giải pháp để tạo ra nhiều tiện ích, lợi ích cho người tham gia, thụ hưởng và cơ quan quản lý Nhà nước trong việc phát hiện, phòng chống lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm y tế.

Theo đó, toàn ngành đã đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính cắt giảm từ 115 thủ tục (năm 2015) xuống còn 25 thủ tục; ứng dụng mạnh mẽ công nghệ thông tin, chuyển đổi số trong công tác nghiệp vụ, như: tin học hóa hầu hết các thủ tục tham gia bảo hiểm y tế và cấp thẻ bảo hiểm y tế; triển khai giao dịch điện tử đối với các tổ chức và cá nhân; triển khai 100% dịch vụ công mức độ 4 cho các thủ tục hành chính của Bảo hiểm xã hội Việt Nam... Các năm qua, hệ thống của Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã tiếp nhận và xử lý gần 300 triệu lượt hồ sơ giao dịch trực tuyến, trong đó mỗi năm có hơn 170 triệu lượt đề nghị thanh toán chi phí khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trên Hệ thống thông tin giám định bảo hiểm y tế.

Hệ thống Thông tin giám định bảo hiểm y tế được Bảo hiểm xã hội Việt Nam xây dựng và vận hành chính thức từ tháng 7/2016, đã kết nối liên thông dữ liệu giữa cơ quan Bảo hiểm xã hội với gần 13 nghìn cơ sở khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế trên toàn quốc. Đồng thời, liên thông với các phần mềm nghiệp vụ để cập nhật, theo dõi người tham gia đăng ký khám, chữa bệnh ban đầu tại các tuyến, liên thông dữ liệu với phần mềm kế toán tập trung để quản lý tạm ứng, thanh toán chi khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế tại từng cơ sở khám, chữa bệnh, để chống trục lợi giải quyết hưởng chế độ ốm đau, thai sản.

Đặt quyền lợi của người tham gia bảo hiểm y tế làm trọng tâm, trong quá trình thực hiện giải quyết, chi trả chế độ, chính sách bảo hiểm y tế, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã phối hợp chặt chẽ với Bộ Y tế và các bộ, ngành liên quan giải quyết khó khăn, vướng mắc trong tổ chức, thực hiện chính sách. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho các cơ sở khám, chữa bệnh tổ chức cung ứng dịch vụ y tế, đảm bảo tốt nhất quyền lợi cho người tham gia bảo hiểm y tế và cùng thực hiện trách nhiệm nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng quỹ bảo hiểm y tế. 

Có thể khẳng định, những thành tựu đạt được trong 15 năm thực hiện Chỉ thị số 38 của Ban Bí thư về công tác bảo hiểm y tế là nỗ lực của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, Bộ Y tế. Cùng với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, chính sách bảo hiểm y tế không chỉ gia tăng tỷ lệ người tham gia bảo hiểm y tế, tiệm cận mục tiêu bảo hiểm y tế toàn dân, mà còn đảm bảo tốt quyền lợi bảo hiểm y tế của người thụ hưởng; mở rộng về phạm vi, chất lượng dịch vụ, khám, chữa bệnh bảo hiểm y tế. Do đó, người dân ngày càng nhận thức sâu sắc hơn về vai trò, ý nghĩa, tính ưu việt của chính sách bảo hiểm y tế và tin tưởng, tích cực tham gia vào hệ thống an sinh xã hội của Đảng và Nhà nước ta./.

Chu Thanh Vân