Trend mới trên TikTok: Người trẻ hô hào và chỉ dẫn nhau cách cai nghiện TikTok vì biết ai cũng bị lao vào cám dỗ “lướt mãi không ngừng”

Hiện tại, sự giám sát chính trị và pháp lý đối với một số nền tảng truyền thông xã hội đang tăng cao. TikTok - mạng xã hội video có xuất xứ từ Trung Quốc chính là tâm điểm khi đang đối mặt với lệnh cấm ở nhiều nước trên toàn cầu. Có thể nói, TikTok là mạng xã hội mạnh nhất hiện nay với tính chất “gây nghiện”, tạo xu hướng rất mạnh mẽ.

Ngày 23/3, Giám đốc điều hành TikTok Shou Chew đã phải đối mặt với sự chỉ trích từ các nhà lập pháp Mỹ khi ông xuất hiện trước Ủy ban Thương mại và Năng lượng Hạ viện. Bên cạnh vấn đề chính trị, họ đã đặt câu hỏi về các hoạt động thu thập dữ liệu người dùng của TikTok và tác động của nó đối với trẻ em.

Một “cuộc chiến chống lại TikTok” đã nổ ra

Với cáo buộc cho rằng TikTok ảnh hưởng đến cuộc sống và sức khỏe tinh thần của người dùng, đặc biệt là giới trẻ, nhiều người đang lập các chiến dịch giúp mọi người cai nghiện TikTok.

Sinh viên đại học Emma Lembke đang hành động chống lại những gì cô coi là tác hại của mạng xã hội đối với thế hệ mình. Emma chính là người sáng lập Phong trào đăng xuất - chiến dịch kêu gọi mọi người ngừng lướt và bỏ điện thoại xuống. 

Giống như bao bạn bè khác, bản thân cô gái trẻ chính là một “con nghiện” mạng xã hội lâu năm. Sau nhiều năm “cuộn tay vô thức” trên các ứng dụng khác nhau từ 5 đến 6 giờ mỗi ngày, Emma Lembke nhớ lại khoảnh khắc mình cần từ bỏ: “Tôi nhớ lúc đó mình đã nghe thấy tiếng chuông điện thoại, có thể là thông báo của Snapchat, thứ gì đó đang cố kéo tôi vào và tôi ngay lập tức có phản ứng kiểu vô điều kiện để chộp lấy điện thoại. Và chính trong lúc đó – trong một phần nghìn giây bất ngờ ấy, tôi đã tự hỏi mình ‘Tại sao tôi có thể cho phép các ứng dụng này có nhiều quyền kiểm soát đối với mình như vậy?’”.

Emma Lembke là người cuối cùng trong số bạn bè của cô được phép sử dụng mạng xã hội. Trước khi được thoải mái dùng smartphone, cô nghĩ rằng thế giới đó phải “thần bí, ma thuật và thú vị” đến mức những người bạn của cô đều bị nghiện.

“Tôi nhớ mình đã thấy tất cả bạn bè phớt lờ tôi. Mỗi lần họ ngước mắt lên nhìn tôi, họ chỉ trò chuyện một vài câu và sau đó lại dán mắt xuống màn hình. Mọi người ngày càng dành nhiều thời gian hơn cho điện thoại và màn hình của họ hơn là nói chuyện trực tiếp với tôi, hay với bất kỳ ai”, Emma chia sẻ. 

Khi cô sinh viên năm thứ hai tại Đại học Washington “bước chân” vào mạng ảo, cô bị thu hút ngay lập tức.

Cô nói: “Lần đầu tiên tôi có tài khoản mạng xã hội của mình là vào năm 12 tuổi, bắt đầu với Instagram và các nền tảng khác như Snapchat. Khi một cô bé 12 tuổi bắt đầu dành nhiều thời gian hơn cho những ứng dụng này, sức khỏe thể chất và tinh thần của tôi thực sự bị ảnh hưởng”.

Những gì Emma thấy trên tài khoản của mình bắt đầu hình thành lòng tự trọng và danh tính của cô.

Cô nói: “Tôi đã lướt và lướt không ngừng, liên tục định lượng giá trị của mình thông qua lượt thích, bình luận và người theo dõi. Và việc định lượng đó thực sự làm tôi lo lắng, bất an hơn mỗi ngày và xoáy sâu vào vòng xoáy trầm cảm của tôi”.

Vì vậy, thay vì tắt TikTok đi, Emma đã dùng chính TikTok để đăng tải các nội dung kêu gọi mọi người tham gia xu hướng Phong trào đăng xuất của mình. 

Trên TikTok, hashtag #TikTokban (cấm TikTok) hiện cũng đã thu hút 1,7 tỷ lượt xem. Nội dung các video bao gồm việc ủng hộ luật kiểm soát TikTok nghiêm ngặt hơn hoặc thậm chí bỏ hẳn. Cũng có không ít TikToker chỉ cách người xem cách “cai nghiện” TikTok. 

Cách giải quyết của TikTok

Người dùng TikTok sẽ sớm có tùy chọn bật lời nhắc nhắc họ tạm dừng ứng dụng sau một khoảng thời gian định sẵn. Vào ngày 23/3, công ty cho biết họ sẽ tung ra “lời nhắc về sức khỏe kỹ thuật số” hàng tuần cho những thanh thiếu niên sử dụng ứng dụng này hơn 100 phút trong một ngày. Sắp tới, khi những người dùng từ 13 đến 17 tuổi mở ứng dụng, TikTok sẽ nhắc họ về giới hạn thời gian trên màn hình.

Dẫu vậy, động thái này bị đánh giá là chưa đủ để ngăn chặn “cơn nghiện” lướt màn hình của người dùng vì chắc chắn họ sẽ có cách lách luật. Bên cạnh đó, những vấn đề mà TikTok tạo ra rộng hơn nhiều nên không thể chỉ kiểm soát giờ hoạt động là có thể giải quyết được. 

“Những công cụ này giống như đưa miếng dán cai thuốc cho trẻ em sau khi cho chúng một bao thuốc lá miễn phí và khuyến khích chúng hút thuốc”, Ed Howard, cố vấn cấp cao tại Viện Vận động cho Trẻ em của Đại học San Diego (Mỹ) nhận định.