Phát triển nhà ở xã hội tại tỉnh Bắc Ninh: Không để khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng đến hiệu quả các dự án

Tạo điều kiện tối đa cho chủ đầu tư

Trao đổi với chúng tôi, đồng chí Nguyễn Tuấn Dũng, Phó giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh khẳng định, Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh luôn quan tâm, tạo điều kiện về mọi mặt nhằm khuyến khích các tổ chức, cá nhân tham gia đầu tư xây dựng NƠXH, bảo đảm hài hòa lợi ích của Nhà nước, doanh nghiệp và người dân. Tỉnh thường xuyên chỉ đạo các sở, ngành, địa phương liên quan thực hiện hiệu quả các chính sách hỗ trợ phát triển NƠXH theo quy định. Cụ thể: Yêu cầu các dự án phát triển nhà ở thương mại, khu đô thị mới trên địa bàn có quy mô sử dụng đất từ 10ha trở lên phải dành tối thiểu 20% diện tích đất thuộc dự án để đầu tư xây dựng NƠXH và phải đầu tư xây dựng toàn bộ hệ thống hạ tầng kỹ thuật của dự án. Miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với diện tích đất được Nhà nước giao hoặc cho thuê để đầu tư xây dựng NƠXH. Thực hiện chính sách miễn, giảm thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; tạo điều kiện vay vốn ưu đãi từ ngân hàng chính sách xã hội, các tổ chức tín dụng. Chủ đầu tư còn được UBND tỉnh hỗ trợ toàn bộ hoặc một phần kinh phí đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật trong phạm vi dự án xây dựng NƠXH. Các dự án NƠXH được tạo điều kiện theo cơ chế đặc biệt ưu đãi đầu tư; được yêu cầu giảm 30% thời gian xử lý hồ sơ ở tất cả các khâu, thủ tục hành chính trong lĩnh vực đầu tư NƠXH...

Tòa nhà V8 thuộc dự án nhà ở xã hội bố trí cho người lao động trong Khu công nghiệp xã Đồng Tiến (Yên Phong, Bắc Ninh).

Nhờ những chính sách đó mà đến nay, tỉnh Bắc Ninh đã triển khai thực hiện được 51 dự án NƠXH với tổng diện tích đất khoảng 157ha, các dự án khi hoàn thành sẽ cung cấp hơn 46.500 căn hộ. Trong đó, 21/29 dự án NƠXH dành cho người thu nhập thấp đã hoàn thành và hoàn thành một phần, đáp ứng 11.000 căn hộ; 7/22 dự án NƠXH dành cho công nhân đã hoàn thành, hoàn thành một phần với 4.000 căn hộ. Để người dân được mua NƠXH đúng với giá phê duyệt, ngăn chặn tình trạng trục lợi, tỉnh Bắc Ninh đã tăng cường tuyên truyền, công khai giá bán, giá cho thuê tại các dự án NƠXH; chú trọng kiểm tra, xử lý, ngăn chặn các hành vi vi phạm... Trao đổi với chúng tôi, đại diện Công ty Cổ phần Tập đoàn Bất động sản Lan Hưng và Tổng công ty Viglacera cho biết, quá trình triển khai thực hiện dự án NƠXH luôn nhận được sự quan tâm, hỗ trợ về mọi mặt của các sở, ngành, địa phương trong tỉnh.

Còn những quy định chưa phù hợp

Dự án NƠXH cho người lao động trong Khu công nghiệp xã Đồng Tiến, huyện Yên Phong (Bắc Ninh) do Tổng công ty Viglacera làm chủ đầu tư đã hoàn thành và đưa vào sử dụng tòa nhà V8 với 512 căn hộ từ năm 2021, giá bán 8,51 triệu đồng/m², giá thuê là 44.000 đồng/m². Thế nhưng, đến nay mới có khoảng 60 gia đình đến ở. Nguyên nhân xuất phát từ việc dự án hạn chế đối tượng mua (chỉ bán cho người lao động làm việc tại các khu công nghiệp trên địa bàn tỉnh); bất cập, vướng mắc trong việc xác nhận tình trạng nhà ở và điều kiện, quy trình, thủ tục vay vốn ngân hàng. Ông Nguyễn Việt Chung, cán bộ kinh doanh tại dự án phân tích: “Theo điểm c, khoản 1, Điều 51 Luật Nhà ở năm 2014, đối tượng được mua NƠXH phải “thuộc diện không phải nộp thuế thu nhập thường xuyên theo quy định của pháp luật về thuế thu nhập cá nhân”. Tuy nhiên, mức giảm trừ gia cảnh hiện nay (11 triệu đồng) là quá bất cập, với mức lương công nhân hiện tại, họ chỉ cần làm thêm ca, tăng giờ là đã phát sinh thuế thu nhập cá nhân. Nhiều trường hợp phát sinh thuế thu nhập cá nhân chỉ vài nghìn đồng cũng không được thụ hưởng chính sách về NƠXH. Quy định của luật là thế nhưng với ngân hàng thì ngược lại, để được chấp thuận cho vay vốn, người lao động lại phải chứng minh được thu nhập của mình có thể bảo đảm được cuộc sống và đủ khả năng trả nợ hằng tháng”. Không bán được nhà để thu hồi vốn, nhưng để bảo đảm tiến độ dự án, Tổng công ty Viglacera vẫn phải tiếp tục bỏ tiền đầu tư xây dựng tòa nhà V1 cùng các công trình phụ trợ như nhà trẻ, nhà đa năng... Song, với tình trạng như hiện tại, sẽ khó có doanh nghiệp nào chịu bỏ vốn đầu tư thuê lại các công trình này để vận hành, kinh doanh.

Tình trạng tương tự cũng xảy ra tại dự án Khu đô thị NƠXH Lan Hưng ở phường Hồ, thị xã Thuận Thành, do Công ty Cổ phần Tập đoàn Bất động sản Lan Hưng làm chủ đầu tư. Dự án có diện tích 4,5ha với 1.300 căn NƠXH, diện tích 30-70m². Đến nay, chủ đầu tư đã bỏ ra gần 700 tỷ đồng đầu tư và hoàn thành, đưa vào sử dụng tòa nhà CT3 với 230 căn hộ, nhưng mới bán được 60 căn với giá 12,4 triệu đồng/m². Chính vì vậy, tòa nhà CT2 phải tạm dừng thi công vì thiếu vốn. Ngoài nguyên nhân đã nêu trên, ông Nguyễn Văn Thao, Phó giám đốc Công ty Cổ phần Tập đoàn Bất động sản Lan Hưng cho biết thêm: “Việc xác nhận tình trạng nhà ở của người mua nhà gặp rất nhiều khó khăn, điển hình là trường hợp công nhân ở cùng nhà với bố mẹ nên không được cán bộ xã xác nhận “chưa có nhà ở”, vì cán bộ xã cho rằng họ đương nhiên có nhà ở bởi được quyền thừa kế của bố mẹ. Tuy nhiên, việc được thừa kế hay không, hoặc sử dụng tài sản thừa kế thế nào là câu chuyện dài, khó đoán. Muốn được xã xác nhận “chưa có nhà ở” thì phải tách khẩu, nhưng muốn tách khẩu lại phải có nhà ở... Theo quy định hiện tại,  người mua nhà cần làm rất nhiều hồ sơ, thủ tục, nếu suôn sẻ cũng phải mất 3 tháng. Nhiều trường hợp quá hạn giải quyết của ngân hàng phải quay về địa phương làm lại hồ sơ, tốn rất nhiều thời gian”.

Trao đổi về vấn đề này, đồng chí Đặng Trần Đức, Trưởng phòng Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Sở Xây dựng tỉnh Bắc Ninh thừa nhận những vấn đề nêu trên, đồng thời cho biết còn nhiều vướng mắc, bất cập khác. Đây đều là những vấn đề vượt thẩm quyền của tỉnh Bắc Ninh và đã được kiến nghị đến Chính phủ, Bộ Xây dựng cùng các bộ, ngành chức năng để chờ giải quyết. “Chỉ các dự án NƠXH ở trung tâm TP Bắc Ninh là có nhiều người mua. Dự án ở ngoại thành, ngoại thị gần như không có người mua, kể cả ở TP Từ Sơn, dù giá bán khá rẻ. Đây là một điểm khó trong việc triển khai Đề án "Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030", đồng chí Đặng Trần Đức thông tin thêm.