Gỡ vướng nợ đọng bảo hiểm xã hội, bảo vệ người lao động

Bài học từ vụ kiện doanh nghiệp nợ bảo hiểm

Giữa năm 2021, Công đoàn TP.Tam Kỳ (Quảng Nam) nhận được đơn “kêu cứu" của hơn 20 NLĐ tố cáo doanh nghiệp may V.H (ở khu công nghiệp Trường Xuân, TP.Tam Kỳ) vi phạm không trích đóng BHXH theo quy định trong thời gian dài, khiến NLĐ bị thiệt thòi.

Trao đổi với Báo Lao Động, bà Nguyễn Thị Thao – Chủ tịch Công đoàn TP.Tam Kỳ cho biết, thời điểm đó, doanh nghiệp này chưa có tổ chức Công đoàn cơ sở. Sau khi Công đoàn thành phố vào cuộc, nhiều công nhân (đang làm việc tại doanh nghiệp V.H) bị áp lực phải rút đơn kiện, chỉ còn lại 3 lao động đã nghỉ việc, khiến vụ kiện gặp nhiều khó khăn.

"Sau nhiều buổi đối thoại với doanh nghiệp để bảo vệ quyền lợi NLĐ, nhưng không tìm được tiếng nói chung, Công đoàn phối hợp với BHXH, Tòa án nhân dân thành phố kiên trì theo đuổi vụ kiện ròng rã hơn 6 tháng. Kết quả, buộc công ty V.H phải đóng trả tiền BHXH cho NLĐ theo quy định” - bà Nguyễn Thị Thao cho hay.

Chủ tịch Công đoàn tỉnh Quảng Nam Phan Xuân Quang – đánh giá, dù số NLĐ ảnh hưởng không nhiều, nhưng vụ kiện đã tạo được tiếng vang lớn. Nhưng vì nhiều lý do đến nay, đây là vụ kiện duy nhất mà Công đoàn tại địa phương đứng ra phối hợp, tổ chức khởi kiện thành công, buộc doanh nghiệp nợ BHXH, đóng đầy đủ cho NLĐ.

Siết chặt quản lý

Theo BHXH Quảng Nam, hiện tình hình chậm đóng BHXH, BHYT, BHTN, BHTNLĐ-BNN (gọi chung là BHXH) đã tăng cao đến mức báo động, với tổng số tiền hơn 366 tỉ đồng, không chỉ đối với khối doanh nghiệp mà các cơ quan hành chính nhà nước cũng chậm đóng BHXH.

Toàn tỉnh có 993 đơn vị chậm đóng BHXH từ 3 tháng trở lên (hơn 137 tỉ đồng), nhiều đơn vị khó thu do đã giải thể, phá sản, mất tích, ngừng hoạt động... Đối với những đơn vị, doanh nghiệp đang hoạt động, có số tiền chậm đóng BHXH từ 100 triệu đồng hoặc số tháng chậm đóng từ 12 tháng trở lên, tổng cộng hơn 161 tỉ đồng. Ước tính có hơn 50 nghìn NLĐ bị thiệt thòi quyền lợi do nợ đọng, chậm đóng BHXH.

Đơn cử như Công ty TNHH Gift By Design Việt Nam (huyện Thăng Bình) sau thời gian dài chậm đóng BHXH hơn 1,8 tỉ đồng và tham gia BHXH cho NLĐ chưa đúng quy định, đã ngừng hoạt động từ tháng 6.2020, khiến hàng trăm NLĐ lâm vào khó khăn, vướng mắc trong giải quyết chế độ BHXH.

Trước tình trạng chậm đóng BHXH tăng cao, UBND tỉnh Quảng Nam đã thành lập Đoàn thanh tra liên ngành đôn đốc, thu hồi tiền chậm đóng BHXH ở các đơn vị, doanh nghiệp trên địa bàn, thậm chí xử phạt hàng trăm triệu đồng đối với những đơn vị cố tình trây ỳ, vi phạm kéo dài…

Ông Nguyễn Quí Quý - Phó Giám đốc Sở LĐ-TB&XH, Trưởng đoàn Thanh tra liên ngành BHXH của tỉnh cho biết, sau mỗi đợt thanh, kiểm tra, một số doanh nghiệp có chuyển biến, thu hồi được hàng chục tỉ đồng tiền chậm đóng BHXH.

Tuy nhiên, vẫn còn nhiều doanh nghiệp trây ỳ, trốn đóng BHXH như: Công ty TNHH May Minh Hoàng (Điện Bàn) chậm đóng hơn 8,9 tỉ đồng; Công ty CP Gạch men Anh Em DIC (Núi Thành) chậm đóng 4,9 tỉ đồng; Công ty TNHH DACOTEX Hải Âu Xanh (Núi Thành) chậm đóng 1,6 tỉ đồng…

“Chúng tôi sẽ chuyển cơ quan điều tra thực hiện các biện pháp xử lý doanh nghiệp vi phạm pháp luật và kiến nghị sửa đổi, bổ sung chính sách pháp luật có liên quan để bảo vệ quyền lợi NLĐ” – ông Quý nói.