Đắk Lắk: Tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn diễn ra

Bất chấp những nỗ lực kiểm soát, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn diễn ra phổ biến tại Đắk Lắk, gây bức xúc dư luận. Ảnh minh họa: IT

Ngày 24/6, HĐND tỉnh Đắk Lắk khóa X, nhiệm kỳ 2021 - 2026 đã khai mạc Kỳ họp thứ 10, nhằm xem xét và quyết nghị nhiều nội dung quan trọng trước thời điểm tỉnh chính thức đi vào hoạt động từ ngày 1/7/2025. Tại kỳ họp, vấn đề khai thác khoáng sản đã được đưa ra bàn thảo, làm rõ những hạn chế và đề xuất giải pháp nhằm quản lý hiệu quả lĩnh vực này.

Ông Lê Văn Cường, Trưởng Ban Văn hoá - Xã hội HĐND tỉnh Đắk Lắk, đã báo cáo kết quả giám sát việc chấp hành pháp luật trong công tác quản lý và khai thác khoáng sản trên địa bàn giai đoạn 2020 - 2024. Theo đó, nguồn tài nguyên khoáng sản tại Đắk Lắk được đánh giá là phong phú, với 66 giấy phép khai thác còn hiệu lực tính đến 31/12/2024. Trong số này, chỉ có 1 giấy phép do Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp, còn lại do UBND tỉnh cấp.

Tuy nhiên, bên cạnh những mặt tích cực, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn diễn ra phổ biến và chưa được xử lý triệt để. Giai đoạn 2020 – 2024, Sở Tài nguyên và Môi trường (nay là Sở Nông nghiệp và Môi trường) đã tham mưu Chủ tịch tỉnh ban hành 25 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với tổng số tiền xử phạt lên đến hơn 1,4 tỷ đồng. Hơn nữa, căn cứ theo đề nghị của các cơ quan chức năng, Sở còn tham mưu ban hành 14 quyết định xử phạt khác, tổng cộng gần 4 tỷ đồng.

Theo báo cáo của HĐND tỉnh Đắk Lắk, tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vẫn diễn ra tại nhiều địa phương, đặc biệt là hoạt động khai thác, tập kết sét trái phép. Nhiều cơ sở sản xuất gạch nung tại các huyện như Krông Pắc và Krông Ana hoạt động mà không có giấy phép, gây ra những hậu quả nghiêm trọng về môi trường.

Ngoài ra, có doanh nghiệp khai thác cát như Công ty TNHH Hà Bình vẫn ngang nhiên sử dụng bãi tập kết không được quy hoạch và cấp phép. Quá trình vận chuyển nguyên liệu cũng không được quản lý chặt chẽ, dẫn đến việc hư hỏng nặng các tuyến đường giao thông.

Hoạt động thanh tra, kiểm tra đã được tăng cường nhưng vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Nhiều vi phạm vẫn tiếp tục tái diễn, cho thấy sự thiếu sót trong công tác xử lý và quản lý.

Quản lý môi trường trong khai thác khoáng sản chưa được chú trọng đúng mức. Việc khắc phục môi trường sau khai thác vẫn còn bỏ ngỏ, dẫn đến tình trạng sạt lở, ô nhiễm và ảnh hưởng đến đời sống của người dân. Một số mỏ đã đóng cửa nhưng không thực hiện phục hồi môi trường theo quy định, để lại những địa hình nguy hiểm và ngập úng.

Nguyên nhân của tình trạng này bao gồm cả yếu tố khách quan và chủ quan. Một số quy định của Luật Khoáng sản và các luật chuyên ngành còn bất cập, thiếu đồng bộ, làm khó khăn trong triển khai thực hiện. Nhu cầu nguyên vật liệu xây dựng (cát, đá, sỏi) ngày càng cao để phục vụ phát triển kinh tế, nhưng việc cấp phép và đấu giá khoáng sản còn hạn chế, dẫn đến khai thác trái phép. Địa hình phức tạp và nguồn lực quản lý nhà nước yếu kém cũng góp phần vào vấn đề này.

Công tác tuyên truyền về pháp luật khoáng sản chưa hiệu quả, nhiều tổ chức và cá nhân thiếu ý thức chấp hành. Đánh giá trữ lượng khoáng sản chưa đầy đủ, và việc kiểm tra vùng cấm khai thác chưa thường xuyên. Sự phối hợp giữa các cơ quan chức năng và chính quyền địa phương còn chưa hiệu quả, ảnh hưởng đến quản lý hoạt động khoáng sản. Công nghệ khai thác cũng chưa được kiểm định chặt chẽ, dẫn đến nhiều vi phạm vẫn tiếp diễn.

Theo lãnh đạo UBND tỉnh Đắk Lắk, cần nâng cao nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật về khoáng sản trong cộng đồng. Cần có những biện pháp quyết liệt hơn để quản lý hoạt động khai thác khoáng sản, bảo vệ tài nguyên và môi trường.

Hiện tại, lực lượng chức năng đang phối hợp thực hiện đợt cao điểm kiểm tra các doanh nghiệp khai thác cát trên địa bàn. Qua đó, nhiều trường hợp khai thác trái phép đã được phát hiện và xử lý.