“Cảnh sát AI” - bước tiến mới trong giữ gìn trật tự giao thông

Trước đây, việc giám sát và xử lý vi phạm giao thông hoàn toàn phụ thuộc vào con người - lực lượng cảnh sát giao thông (CSGT) trực tiếp tuần tra, kiểm soát. Cách làm này tuy cần thiết nhưng dễ phát sinh hạn chế: phạm vi bao quát hẹp, tốn nhân lực và đôi khi thiếu khách quan. Sự xuất hiện của camera AI đã thay đổi hoàn toàn cục diện.

Camera thế hệ mới được Cục CSGT thí điểm có khả năng “nhìn - hiểu - ghi nhớ”: Nhận diện khuôn mặt, biển số, hành vi vi phạm như vượt đèn đỏ, đi ngược chiều, không đội mũ bảo hiểm, không thắt dây an toàn... Dữ liệu được tự động gửi về trung tâm chỉ huy để kiểm duyệt, xác minh và xử lý. Từ đó, con người chỉ còn đóng vai trò giám sát và ra quyết định cuối cùng, thay vì phải trực tiếp đứng giữa dòng xe cộ dày đặc.

Như vậy, “cảnh sát AI” không phải để thay thế con người, mà để hỗ trợ con người - làm cho việc thực thi pháp luật trở nên chính xác, minh bạch và hiệu quả hơn.

Con số vi phạm lớn được ghi nhận không chỉ cho thấy sức mạnh của AI, mà còn phản ánh ý thức yếu kém của một bộ phận người dân. Dù mức phạt nặng, nhưng hàng nghìn người vẫn sẵn sàng vượt đèn đỏ, không đội mũ bảo hiểm, đi sai làn đường. Ở những nơi có camera phạt nguội, người dân chấp hành tốt hơn - một minh chứng rõ ràng rằng, công nghệ có thể “soi chiếu” và điều chỉnh hành vi con người.

Các chuyên gia đã nhận định, AI chỉ mang tính chất hỗ trợ phát hiện, ý thức vẫn là “chìa khóa” cốt lõi. Nếu người tham gia giao thông không tự giác, thì dù lắp bao nhiêu camera cũng chỉ giải quyết phần ngọn. “Cảnh sát AI” chỉ là tấm gương soi, còn thay đổi văn hóa giao thông phải bắt đầu từ nhận thức từ gia đình, nhà trường đến toàn xã hội.

AI không chỉ giúp xử phạt nhanh, chính xác, mà còn cung cấp dữ liệu quý giá cho quy hoạch đô thị thông minh: Phân tích lưu lượng xe, dự báo ùn tắc, tối ưu hóa đèn tín hiệu, hỗ trợ cứu hộ cứu nạn... Đó là nền tảng để Hà Nội và các đô thị lớn hướng tới mô hình quản trị giao thông hiện đại, giảm ô nhiễm, giảm tai nạn, nâng cao chất lượng sống cho người dân.

Công nghệ không thể thay thế đạo đức, nhưng có thể giúp đạo đức được thực thi công bằng hơn. “Cảnh sát AI” là minh chứng cho việc Nhà nước đang tận dụng trí tuệ nhân tạo để phục vụ con người, để bảo vệ trật tự, tính mạng và sự an toàn của mỗi công dân.

Để “cảnh sát AI” thật sự phát huy hiệu quả, bên cạnh đầu tư công nghệ, điều quan trọng hơn cả là đầu tư vào ý thức, bởi chỉ khi người dân tự giác, giao thông mới thực sự văn minh.