Thị trường dầu đang bùng nổ, nhiều dấu hiệu cho thấy Warren Buffett chuẩn bị lấn sân vào lĩnh vực này với hơn 200 tỷ đô tiền mặt

Mối quan hệ giữa Berkshire và Occidental

Năm 2019, Warren Buffett đã chi 10 tỷ USD mua cổ phiếu ưu đã của nhà sản xuất đá phiến Occidental Petroleum để giúp họ mua lại Anadarko Petroleum. Trong những tháng sau đó, tập đoàn của vị tỷ phú âm thầm mua lại một lượng lớn cổ phiếu của Oxy. Tuy nhiên, năm 2020, Buffett đột ngột bán sạch và không ai hiểu lý do tại sao.

Hiện tại, Buffett lại một nữa bước vào "đường đua" mang tên Occidental và với động lực mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Cũng giống như nhà đầu tư tỷ phú Carl Icahn thoái vốn trong Occidental, Berkshire đã tiết lộ trong một hồ sơ pháp lý vào tháng 3 rằng mối quan tâm của tập đoàn mới được nhen nhóm nay đã trở thành đợt gom mạnh tay cổ phiếu của hãng sản xuất đá phiến.

Chỉ trong vài tuần, Berkshire đã sở hữu khoản đầu tư trị giá khoảng 7,7 tỷ USD nhờ mua cổ phiếu ưu đãi và trở thành cổ đông lớn nhất của Occidental. Và đây chính là 1 trong 10 thương vụ đầu tư lớn nhất của Berkshire.

Thương vụ đầu tư mạnh tay này được thực hiện khi Berkshire đang nắm giữ khối tiền mặt ở mức gần kỷ lục và nóng lòng tìm kiếm những "món hời". Theo đó, một số nhà đầu tư đang đặt ra câu hỏi rằng liệu vị huyền thoại đầu tư có cân nhắc việc thâu tóm Occidental hay không. Thương vụ này dự kiến sẽ "ngốn" hơn 50 tỷ USD và được xếp hạng là thương vụ lớn nhất của ông từ trước đến nay.

Buffett chưa từng hoàn toàn sở hữu một công ty dầu mỏ. Điều này làm dấy lên câu hỏi về việc liệu ông có muốn lấn sân sang một môi trường đầy biến động như thị trường dầu mỏ hay không. Tuy nhiên, Occidental đã trở thành mục tiêu hấp dẫn hơn, khi từ một doanh nghiệp khắp khó khăn trở thành một trong những cổ phiếu có hiệu suất tốt nhất trong S&P 500 vào năm nay. Điều này đã khiến các cổ đông suy đoán Occidental có thể là thương vụ "siêu lớn" mà Buffett đã theo dõi trong nhiều năm.

Robert Miles – một nhà đầu tư của Berkshire hiện là giám đốc điều hành tại Đại học Nebraska và tác giả của cuốn The Warren Buffett CEO: Secrets From the Berkshire Hathaway Managers, cho hay: "Chắc chắn, ông ấy đã đi tìm một khoản đầu tư giá trị." Ông nói thêm, dù vẫn chưa rõ liệu Occidental có phải mục tiêu thực sự cho để thâu tóm hay không, nhưng nếu thành hiện thực thì Miles cũng không ngạc nhiên. Trong khi đó, cổ đông của Berkshire và nhà sáng lập của Smead Capital Management - Bill Smead, nhận định khả năng Berkshire mua hãng sản xuất dầu là 25%.

Những lợi thế mà Occidental đang có

Đối với Berkshire, Occidental có rất nhiều yếu tố hấp dẫn. Công ty này sở hữu những tài sản thâm dụng vốn, tạo ra tiền mặt vốn được bảo vệ bởi hàng rào gia nhập cao. Đây đều là những yếu tố quan trọng để Buffett đánh giá cao một doanh nghiệp. Berkshire cũng sẽ có một giám đốc điều hành kỳ cựu trong ngành dầu nếu thâu tóm Occidental, đó là CEO Vicki Hollub. Tiêu chí này cũng quan trọng vì Berkshire phụ thuộc vào rất nhiều giám đốc của các công ty con để hoạt động động lập và hiểu rõ về ngành của họ.

Về mặt tài chính, Occidental đang có phong độ được đánh giá là tốt. Công ty này chỉ cần giá dầu ổn định ở mức 40 USD/thùng để duy trì mức cổ tức gần dây, trong khi dầu thô hiện giao dịch cao hơn 3 lần mức đó. Occidental đã thanh toán phần lớn khoản nợ phải trả vào năm 2019 trong "cuộc chiến đấu thầu" với Chevron để mua lại Anadarko. Công ty này gần đây cũng công bố về kế hoạch mua 3 tỷ USD cổ phiếu quỹ.

Trên thực tế, cổ phiếu của Occidental là một trong những đối tượng được hưởng lợi lớn nhất từ việc giá dầu tăng vọt, phần lớn cũng là do đã sụt giảm mạnh trong thời kỳ đại dịch. Không như các đối thủ, Occidental không có khoản phòng hộ nào khi giá dầu ở mức thấp, có nghĩa là họ có thể nắm bắt toàn bộ cơ hội khi giá tăng cao. Cổ phiếu Occidental đã tăng hơn 5 lần so với mức thấp nhất năm 2020.

Khi các quốc gia né tránh nhập khẩu dầu từ Nga, thì dầu thô của Mỹ đang đóng vai trò quan trọng hơn. Occidental là một trong những nhà sản xuất và sở hữu diện tích khai thác lớn nhất ở Permian Basin. Khu vực này là một trong những nơi duy nhất trên thế giới có thể nhanh chóng tăng sản lượng khi nền kinh tế toàn cầu đang "khát" dầu thô.

Về khía cạnh môi trường, Occidental là công ty dầu mỏ duy nhất của Mỹ có kế hoạch loại bỏ phát thải từ hoạt động của mình và khách hàng vào năm 2050. Đó có thể là tin tốt lành cho Berkshire – công ty đã phải đối mặt với áp lực từ nhà đầu tư đối với các sáng kiến về biến đổi khí hậu do họ có hoạt động kinh doanh trải dài ở nhiều lĩnh vực.

Hơn nữa, Hollub cũng là "người quen" của Buffett. Tháng 4/2019, Occidental đã ở "thế yếu" trong thương vụ đấu thầu với Chevron để mua lại Anadarko. Để lật ngược tình thế, bà đã tìm đến CEO Brian Moynihan của Bank of America – một cộng sự thân cận với Buffett, để liên hệ với một nhà đầu tư nổi tiến. 1 ngày sau, Hollub bay đến Omaha khi Buffett cho biết ông khá hứng thú với thương vụ này.

Bà chia sẻ trong cuộc phỏng vấn năm 2019: "Khi đó, Buffett đã để cửa mở và chúng tôi tự vào nhà". Hollub muốn kể cho vị tỷ phú về mình và công ty, nhưng lại phát hiện ra Buffett đã biết tất cả mọi thông tin. Bà nói: "Tôi đoán rằng ông ấy là một người thích đọc sách, đọc với tốc độ rất nhanh và cũng có trí nhớ nhanh nhạy."

Buffett đã đầu tư 10 tỷ USD dưới dạng chứng quyền và cổ phiếu ưu đã với mức cổ tức 8%/năm, thực hiện một "sách lược" quen thuộc mà ông đã sử dụng với Goldman Sachs và General Electric trong cuộc khủng hoảng tài chính. Khoản đầu tư này cho phép Occidental nâng mức giá đấu thầu, thanh toán bớt các khoản nợ liên quan và "vượt mặt" Chevron.

Occidental đã hoàn tất thương vụ trị giá 53 tỷ USD vào tháng 8/2019, nhưng khi đó cổ phiếu của công ty đã giảm mạnh đến mức giá mua vào còn cao hơn cả vốn hóa của họ. Điều tồi tệ hơn đã xảy ra. Nhà đầu tư chủ động – Icahn, đã vào cuộc, kêu gọi thay thế Hollub và HĐQT. Vài tháng sau, giá dầu lao dốc vì Covid-19, khiến cổ phiếu công ty giảm xuống mức thấp nhất trong 2 thập kỷ.

Hollub đã chật vật để thay đổi quan điểm rằng bà đã chi quá nhiều cho thương vụ Anadarko. Tuy nhiên, vị lãnh đạo nữ duy nhất của một doanh nghiệp dầu mỏ lớn đã nỗ lực bảo vệ quan điểm và một số nhà đầu tư cũng bớt lo ngại về việc ban điều hành sẽ thực hiện một thương vụ lớn và đầy rủi ro khác khi có sự hậu thuẫn của Buffett.

Rủi ro của Berkshire khi mạo hiểm với thương vụ này

Một câu hỏi lớn đặt ra đối với Occidental là hoạt động đầy rủi ro của công ty trong thị trường dầu nhiều biến động có phù hợp với tiêu chí lợi nhuận cao và ổn định trong dài hạn của Buffett hay không. Dù Berkshire từ trước đó đã lấn sân sang lĩnh vực dầu mỏ, bao gồm mua cổ phần của Chevron, Exxon Mobil, PetroChina và ConocoPhillips, thì thành tích của họ trong ngành này vẫn chưa phải xuất sắc nhất. Buffett cho biết trong cuộc họp thường niên năm 2015 của Berkshire: "Chúng tôi không phải là nhân vật đặc biệt trong lĩnh vực dầu khí dù đã kiếm được một ít tiền."

Buffett chắc chắn có khả năng để thực hiện một thương vụ lớn với Occidental, khi nắm giữ gần 135 tỷ USD tiền mặt nếu vụ thâu tóm hãng bảo hiểm Alleghany Corp. được hoàn tất. Và trong nhiều năm, ông cũng chia sẻ về việc muốn có một thương vụ lớn để thay đổi tập đoàn 788 tỷ USD của mình.

Tuy nhiên, việc tiến đến thị trường dầu mỏ sẽ khiến Berkshire phải đối diện với sự thay đổi của các lực lượng kinh tế vĩ mô – vốn nằm ngoài tầm kiểm soát của các doanh nghiệp. Buffett chia sẻ về khoản đầu tư vào Occidental tại cuộc họp năm 2020: "Khi bạn mua một công ty sản xuất dầu khổng lồ, hiệu quả của thương vụ đó sẽ phụ thuộc rất lớn vào giá dầu."

Tham khảo Bloomberg