Ngành Ngân hàng nỗ lực hướng đến các mục tiêu tăng trưởng xanh

Nỗ lực thúc đẩy tín dụng xanh hướng tới phát triển bền vững

Theo Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững, giảm dần sự phụ thuộc vào nguyên liệu hóa thạch, tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo trong phát triển kinh tế đang là xu thế và hướng đi của nhiều nền kinh tế; Đặc biệt đối với các quốc gia đang phát triển, để ứng phó có hiệu quả với những tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu.

Là một trong số những quốc gia dễ bị tổn thương nhất bởi biến đổi khí hậu, thời gian qua, Việt Nam luôn chủ động và tích cực triển khai nhiều hoạt động vừa ứng phó để vừa hướng tới tăng trưởng xanh và phát triển bền vững.

Minh chứng là những cam kết mạnh mẽ của Thủ tướng Chính phủ và những đóng góp có trách nhiệm của Việt Nam tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc về biến đổi khí hậu (COP26) với quyết tâm đưa mức phát thải ròng về 0 vào năm 2050 đã được cộng đồng quốc tế đánh giá cao, qua đó mở ra nhiều cơ hội hợp tác về tăng trưởng ít phát thải, thúc đẩy phát triển kinh tế tuần hoàn, thích ứng với biến đổi khí hậu, tạo đà thuận lợi để Việt Nam phát triển nhanh và bền vững.

Theo Phó Thống đốc Đào Minh Tú, cùng với cả nước, ngành ngân hàng đã tích cực, chủ động và sáng tạo trong triển khai thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp về tiền tệ, tín dụng ngân hàng nhằm hỗ trợ tháo gỡ khó khăn cho người dân, doanh nghiệp, đối phó với tác động tiêu cực, duy trì ổn định sản xuất - kinh doanh, qua đó góp phần vào sự phục hồi, ổn định của nền kinh tế.

Đặc biệt, ngành ngân hàng luôn tích cực và nỗ lực hướng đến các mục tiêu mà Chính phủ đã đặt ra trong chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng.

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước, giai đoạn 2017 - 2022, dư nợ cấp tín dụng của hệ thống đối với các lĩnh vực xanh có mức tăng trưởng dư nợ bình quân đạt hơn 23%/năm.

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú

Tính đến ngày 30/6/2023, dư nợ cấp tín dụng xanh đạt gần 528,3 nghìn tỷ đồng, chiếm tỷ trọng khoảng 4,2% tổng dư nợ toàn nền kinh tế. Trong số 12 lĩnh vực xanh Ngân hàng Nhà nước hướng dẫn các tổ chức tín dụng cho vay, dư nợ tập trung chủ yếu vào các ngành năng lượng tái tạo, năng lượng sạch (chiếm 45%) và nông nghiệp xanh (31%).

Việt Nam được đánh giá là một trong 38 thị trường đang phát triển có những bước tiến đáng kể trong nỗ lực thúc đẩy ngành tài chính ngân hàng hướng tới phát triển bền vững và được xếp thứ hạng cao so với các nước Châu Á và toàn cầu trong các chính sách liên quan đến đóng góp quốc gia tự quyết (NDCs) - một nội dung quan trọng của Thỏa thuận Paris.

Theo Phó Thống đốc, để có được kết quả trên, trên cơ sở bám sát các nhiệm vụ được giao tại Luật Bảo vệ môi trường, nhiệm vụ được giao tại chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, trong thời gian qua, Ngân hàng Nhà nước đã kịp thời hoàn thiện hệ thống pháp lý, văn bản hướng dẫn triển khai tín dụng xanh, ngân hàng xanh.

Cụ thể, Ngân hàng Nhà nước đã hướng dẫn các tổ chức tín dụng cấp tín dụng xanh từ năm 2015, sau đó năm 2017 hoàn thiện văn bản hướng dẫn cấp tín dụng cụ thể đối với 12 ngành, lĩnh vực xanh; Ban hành kế hoạch hành động của ngành thực hiện Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030; Hoàn thiện cơ chế, chính sách hỗ trợ chuyển đổi số trong ngành ngân hàng, phát triển nền tảng số, hạ tầng số, sản phẩm, dịch vụ ngân hàng số để phục vụ phát triển kinh tế số, xã hội số, góp phần phát triển bền vững.

“Với việc triển khai đồng bộ các giải pháp nêu trên, thời gian qua, nhận thức của hệ thống ngân hàng đã có sự chuyển biến rõ rệt trong thực hiện cấp tín dụng cho các ngành, lĩnh vực xanh, phát triển đa dạng các sản phẩm, dịch vụ ngân hàng để thực hiện mục tiêu quốc gia về tăng trưởng xanh”, Phó Thống đốc Đào Minh Tú chia sẻ.

Tín dụng xanh - lĩnh vực cấp bách cần triển khai

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Đào Minh Tú nhấn mạnh, tín dụng xanh là vấn đề rất thời sự đặt trong xu thế của xã hội, những yêu cầu đặt ra trong vấn đề môi trường, bảo vệ môi trường, đặc biệt Việt Nam thực hiện cam kết Hội nghị COP 26…

Do đó, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, bản thân các doanh nghiệp và tất cả các lĩnh vực đều phải coi đây là một trong những cơ hội và yêu cầu bức thiết phải triển khai. Trong đó, phía ngành ngân hàng cũng nhận thức đây là lĩnh vực cấp bách cần phải triển khai.

Các diễn giả tham gia phiên thảo luận tại tọa đàm “Xanh hoá ngành Ngân hàng” do Ngân hàng Nhà nước phối hợp với Tổ chức Tài chính quốc tế (IFC), Cục kinh tế liên bang Thụy Sỹ (SECO) và Bộ Ngoại giao và Thương mại Úc (DFAT) tổ chức ngày 21/9 ở Hà Nội

Về phía Chính phủ, các cơ quan Chính phủ cũng đã khẩn trương ban hành rất nhiều vấn đề để hoàn thiện môi trường mang tính chất pháp lý chung để bộ, ngành, địa phương, ngành nghề triển khai nhằm tiến tới mục tiêu “Net Zero năm 2050” .

Từ những cơ sở trên, Chính phủ, Quốc hội, Ngân hàng Nhà nước đã xây dựng nội dung kế hoạch hành động, ban hành một số các văn bản để tạo khuôn khổ pháp lý cho các tổ chức tín dụng trong ngân hàng để hướng tới nền kinh tế xanh.

Lãnh đạo Ngân hàng Nhà nước đánh giá, tín dụng xanh đạt được kết quả nhưng vẫn còn tồn tại một số hạn chế.

Cụ thể, tổng dư nợ tín dụng xanh hiện nay mới đạt 528 nghìn tỷ đồng, chỉ chiếm gần 5% trong tổng dư nợ nền kinh tế. Tốc độ tăng dư nợ bình quân đạt tích cực khoảng 26%/năm với tín dụng xanh nhưng đến năm 2050 đòi hỏi tiến tới “Net Zero”, vốn và nguồn đầu tư thông qua kênh tín dụng là nguồn lực chính, do đó tốc độ này chưa hẳn đáp ứng được yêu cầu chính đặt ra.

Bên cạnh đó, hiện nay đã có 43 các tổ chức tín dụng cùng hàng trăm tín dụng lớn nhỏ, tư nhân, nước ngoài tham gia lĩnh vực. Nhìn chung, các ngân hàng thương mại đã ý thức được quyền lợi, trách nhiệm trong nâng cao chất lượng quản lý tín dụng, song hiện tại các ngân hàng gặp khó vì vốn huy động chủ yếu ngắn hạn nhưng cho vay đầu tư các dự án xanh, dự án về môi trường thường có thời gian dài.

Trên cơ sở đó, để có thể thúc đẩy tín dụng xanh, Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho rằng, cần thực hiện tốt những giải pháp đồng bộ với các mục tiêu dài hạn.

Theo đó, Ngân hàng Nhà nước sẽ tiếp tục phối hợp với các bộ ngành, tham mưu cho Chính phủ tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho phát triển kinh tế bền vững, kinh tế xanh, trong đó có tín dụng xanh để tạo cơ chế thu hút nguôn lực tài chính, quốc tế cho mục tiêu xanh,

Đồng thời, Ngân hàng Nhà nước cũng sẽ tiếp tục nghiên cứu, làm rõ, rộng, chi tiết hơn các danh mục xanh đã được công bố để ngân hàng thương mại triển khai mạnh mẽ tín dụng xanh; Tiếp tục đẩy mạnh nâng cao nhận thức, phổ biến kiến thức về tín dụng xanh tiếp tục không chỉ ở góc độ cơ quan lý điều hành mà ở các ngân hàng thương mại trong việc đánh giá các tiêu chuẩn quản lý rủi ro, môi trường xã hội.

Phó Thống đốc cũng lưu ý thêm một số giải pháp thúc đẩy tín dụng xanh, đó là không chỉ Ngân hàng Nhà nước mà Bộ Tài chính cần đẩy mạnh huy động nguồn vốn thông qua thị trường trái phiếu, cổ phiếu, trái phiếu xanh.

Mặt khác, đẩy mạnh công tác truyền thông, áp dụng công nghệ hiện đại đối với việc phát triển tín dụng xanh bởi vốn ngân hàng chủ yếu ngắn hạn, mà các dự án xanh cần đầu tư dài hạn, trong khi Ngân hàng Nhà nước tiếp tục giảm bớt tỷ lệ vốn ngắn hạn cho vay trung dài hạn theo đúng lộ trình.

Phó Thống đốc Thường trực Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Đào Minh Tú nhận định, tăng trưởng tín dụng xanh hiện nay chưa cao nên mục tiêu cuối năm 2025 tốc độ tăng trưởng tín dụng xanh đạt 25%; Đạt 30 - 35% vào cuối năm 2023, tương ứng tỷ lệ trên là mục tiêu tỷ trọng tín dụng xanh trong nền kinh tế từ 4,6% tăng lên 10% vào cuối 2025 là những mục tiêu tương đối áp lực đối với ngành ngân hàng.

“Mặc dù vậy điều này lại thể hiện quyết tâm và trách nhiệm của ngành ngân hàng để đạt được mục tiêu phát triển xanh”, Phó Thống đốc nhấn mạnh.