Nhận định giá dầu thế giới: Thị trường bước vào giai đoạn điều chỉnh

Khi thị trường năng lượng đảo chiều

Thị trường dầu mỏ thế giới đang trải qua một tuần đầy biến động, với mức giảm giá mạnh nhất kể từ cuối tháng 6. Trong phiên giao dịch đầu tháng 8, giá dầu Brent đã lùi về mốc 66 USD/thùng, còn dầu WTI của Mỹ rơi xuống dưới ngưỡng 64 USD/thùng. Tính chung cả tuần, dầu Brent giảm hơn 4%, trong khi WTI mất hơn 5%, mức giảm hàng tuần lớn nhất trong vòng gần hai tháng.

Đây là kết quả của nhiều yếu tố cộng hưởng, từ thay đổi trong chính sách của các nước sản xuất lớn, triển vọng kinh tế toàn cầu chậm lại, cho đến sự mất cân bằng tạm thời giữa cung và cầu trên thị trường.

Một trong những nhân tố tác động mạnh nhất đến xu hướng giá dầu tuần qua chính là thông báo mới nhất từ Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu mỏ và các đối tác (OPEC+). Cuối tuần trước, nhóm này đã bất ngờ tuyên bố sẽ bắt đầu khôi phục phần lớn sản lượng đã cắt giảm từ tháng 9 năm nay, sớm hơn nhiều tháng so với kế hoạch ban đầu.

Đây là quyết định có tác động lớn đến tâm lý thị trường. Việc tăng cung trong bối cảnh nhu cầu chưa phục hồi mạnh mẽ khiến giới đầu tư lo ngại dư thừa nguồn cung trong ngắn hạn sẽ khiến giá tiếp tục chịu áp lực.

Các nhà phân tích cho rằng, việc OPEC+ đẩy nhanh quá trình tăng sản lượng nhằm giành lại thị phần tại các thị trường châu Á và châu Phi, vốn đang tiêu thụ lượng lớn dầu chiết khấu từ một số nguồn ngoài khối. Tuy nhiên, điều này cũng đặt ra câu hỏi về sự phối hợp nội khối và khả năng kiểm soát giá hiệu quả nếu cung tiếp tục vượt cầu.

Bên cạnh yếu tố cung, mặt cầu cũng đang có dấu hiệu chững lại. Nhiều tổ chức quốc tế cảnh báo rằng, tăng trưởng toàn cầu trong nửa cuối năm có thể không đạt như kỳ vọng, nhất là khi lãi suất tại các nền kinh tế phát triển vẫn duy trì ở mức cao và hoạt động sản xuất công nghiệp chưa cho thấy đà phục hồi rõ rệt.

Tại Trung Quốc, nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và là nước tiêu thụ dầu thô lớn nhất hiện nay, các chỉ số kinh tế trong tháng 7 cho thấy xu hướng tăng trưởng chậm lại ở lĩnh vực bất động sản, sản xuất và tiêu dùng. Đây là những ngành có tác động trực tiếp đến nhu cầu năng lượng.

Mặc dù Bắc Kinh vẫn đang thúc đẩy chính sách kích thích nhằm hỗ trợ thị trường nội địa, nhưng giới quan sát cho rằng các biện pháp hiện tại chưa đủ lực để tạo ra cú hích mạnh mẽ cho nhu cầu tiêu thụ dầu, ít nhất là trong quý III năm nay.

Thị trường dầu cũng đang bước vào giai đoạn chuyển mùa, từ mùa hè, thời điểm tiêu thụ năng lượng tăng cao ở Bắc bán cầu, sang mùa thu, khi nhu cầu thường có xu hướng giảm. Các nhà máy lọc dầu tại Mỹ và châu Âu bắt đầu bước vào kỳ bảo trì định kỳ, làm giảm tạm thời lượng dầu thô được tiêu thụ.

Một số chuyên gia nhận định rằng đợt giảm giá lần này phần nào cũng là một nhịp điều chỉnh mang tính kỹ thuật sau chuỗi tăng liên tiếp từ đầu quý II. Trước đó, giá dầu đã từng vượt mốc 80 USD/thùng do kỳ vọng nhu cầu tăng mạnh trong mùa du lịch và thời tiết nắng nóng kéo dài tại nhiều khu vực.

Tuy nhiên, khi các yếu tố hỗ trợ ngắn hạn bắt đầu suy yếu, thị trường đã phản ứng nhanh chóng bằng động thái chốt lời, kéo giá giảm trở lại vùng cân bằng mới.

Thị trường trước ngã rẽ mới

Dù giá dầu đang trong xu hướng giảm, nhưng giới chuyên gia vẫn chia rẽ về khả năng hình thành một chu kỳ suy yếu kéo dài hay chỉ là giai đoạn điều chỉnh tạm thời. Nhiều yếu tố sẽ quyết định hướng đi tiếp theo của thị trường, từ biến động cung - cầu ngắn hạn đến các xu hướng dài hạn trong chuyển dịch năng lượng.

Bất chấp những lo ngại toàn cầu, khu vực châu Á - Thái Bình Dương vẫn được xem là điểm sáng tiềm năng cho nhu cầu dầu thô. Ấn Độ, Đông Nam Á và một số nền kinh tế đang phát triển khác đang duy trì tốc độ tăng trưởng ổn định, thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu cho vận tải, công nghiệp và điện lực.

Đặc biệt, Ấn Độ hiện là nước nhập khẩu dầu lớn thứ ba thế giới, với mức tăng trưởng đều đặn nhờ dân số đông và tầng lớp trung lưu đang gia tăng. Nếu các nước này tiếp tục mở rộng đầu tư hạ tầng và tăng tiêu dùng nội địa, đây có thể là yếu tố giúp bù đắp phần nào sự sụt giảm từ các khu vực khác.

Tuy nhiên, khả năng phục hồi nhanh chóng cũng phụ thuộc vào diễn biến giá cả, mức độ ổn định của chuỗi cung ứng và chính sách điều hành của các chính phủ trong khu vực.

Tâm lý thị trường hiện nay đang khá nhạy cảm với các thông tin liên quan đến tồn kho, hoạt động lọc dầu và số liệu tiêu thụ thực tế. Mỗi khi có báo cáo hàng tuần từ Cơ quan Thông tin năng lượng Mỹ (EIA) hay từ các hãng phân tích độc lập, giá dầu đều phản ứng tức thời, cho thấy sự thận trọng cao độ của giới đầu tư.

Ngoài ra, việc đồng USD tăng giá cũng gây áp lực lên giá dầu, do hàng hóa này được định giá bằng USD, khiến chi phí mua dầu trở nên đắt đỏ hơn đối với các quốc gia sử dụng đồng nội tệ khác.

Trong bối cảnh đó, nhiều nhà đầu tư đang chờ đợi các tín hiệu rõ ràng hơn về chính sách sản lượng từ OPEC+ trong các tháng tới, cũng như diễn biến thực tế của nhu cầu tiêu thụ nhiên liệu trên toàn cầu.

Về dài hạn, thị trường dầu mỏ vẫn sẽ chịu tác động từ xu hướng chuyển dịch năng lượng toàn cầu, với mục tiêu giảm phát thải và tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, giới phân tích cho rằng dầu thô vẫn sẽ giữ vai trò trung tâm trong nền kinh tế thế giới ít nhất trong một hoặc hai thập kỷ tới.

Lý do là các ngành công nghiệp như hàng không, vận tải biển, hóa dầu và nhiều lĩnh vực sản xuất vẫn khó có thể thay thế hoàn toàn nhiên liệu hóa thạch trong thời gian ngắn. Do đó, ngay cả trong bối cảnh thế giới thúc đẩy quá trình phi carbon hóa, nhu cầu tiêu thụ dầu sẽ không biến mất mà chỉ thay đổi cấu trúc và tốc độ tăng trưởng.