Triệu chứng của bệnh đậu mùa khỉ đang thay đổi

Cách đây ít ngày, tiến sĩ Rosamund Lewis, Trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về bệnh đậu mùa khỉ, cho biết các chuyên gia đang quan sát thấy những triệu chứng mới. Các triệu chứng này bao gồm tình trạng đau đớn tột độ và cần được chăm sóc y tế như nhiễm trùng thứ cấp, viêm hoặc sưng trực tràng.

Đây không phải lần đầu tiên giới chuyên gia phát hiện điểm bất thường trong triệu chứng của người mắc đậu mùa khỉ.

Bệnh nhân bị tổn thương da nhiều hơn

Trong một bài báo đăng trên tạp chí y học New England, nhóm tác giả tổng hợp thông tin về triệu chứng của 528 người nhiễm virus đậu mùa khỉ (MPV) từ 43 địa điểm tại 16 quốc gia. Khoảng thời gian lấy mẫu vào các ngày 27/4-24/6.

Nhìn chung, 95% ca bệnh có phát ban hoặc tổn thương da. Khoảng 64% có ít hơn 10 tổn thương. 73% bị tổn thương ở bộ phận sinh dục và 41% bị tổn thương ở miệng. 50% ca bệnh bị tổn thương trên thân, tay hoặc chân. Các thương tổn xuất hiện trong lòng bàn tay và lòng bàn chân ở khoảng 10%. Một số ít trường hợp (54 ca) có một tổn thương ở bộ phận sinh dục.

Các bệnh nhân cũng cho biết các triệu chứng như sốt (62%), hôn mê (41%), đau cơ (31%) và đau đầu (27%).

23 ca có thông tin về tiền sử phơi nhiễm cho thấy thời gian ủ bệnh kéo dài 3-20 ngày. Các nhà nghiên cứu ước tính thời gian ủ bệnh trung bình là 7 ngày.

Ngoài ra, 70 người (chiếm 13%) phải nhập viện, lý do chính là để kiểm soát cơn đau. 18 người khác bị bội nhiễm mô mềm.

Ở đợt bùng phát hiện tại, người bệnh bị phát ban, tổn thương da nhiều hơn là những triệu chứng giống cúm. Ảnh: Freepik.

Lần bùng phát hiện tại có gì bất thường?

MPV lây lan chủ yếu qua tiếp xúc vật lý gần gũi. Nghiên cứu này cũng chỉ ra virus được tìm thấy trong tinh dịch của 29/32 mẫu thử nghiệm. Tuy nhiên, họ vẫn chưa có đủ thông tin về sự lây truyền của virus để khẳng định nó có lây lan qua tinh dịch hay không.

"Dữ liệu hiện tại cho thấy sự lây truyền MPV có thể xảy ra theo nhiều cách, nhưng không phải lúc nào chúng cũng đều xảy ra. Dữ liệu dịch tễ học cho thấy phơi nhiễm rất gần và kéo dài vẫn là yếu tố chính khiến bệnh phát tán", nhà dịch tễ học Katelyn Jetelina nói.

Đậu mùa khỉ vốn được cho là bệnh hiếm gặp và khó lây. Nhưng đợt bùng phát hiện tại cho thấy nó lây lan khá nhanh.

Đây là lần đầu tiên các trường hợp và chuỗi lây truyền kéo dài được báo cáo ở nhiều quốc gia mà bệnh chưa từng xuất hiện, bên ngoài Tây hoặc Trung Phi.

Điều bất thường thứ hai là các đợt bùng phát chủ yếu ảnh hưởng đến những người đàn ông có quan hệ tình dục đồng giới. Theo báo cáo của WHO ngày 3/8, trong số các trường hợp có dữ liệu về xu hướng tình dục, 97,5% là đồng tính nam, lưỡng tính và những người đàn ông khác có quan hệ tình dục đồng giới.

Các triệu chứng giống cúm không phải lúc nào cũng xuất hiện trước phát ban. Một số bệnh nhân phải gặp bác sĩ vì tổn thương sinh dục và quanh hậu môn nặng. Đặc biệt, một số gặp phải biến chứng là bị "siêu nhiễm trùng" do vi khuẩn, loét gây đau, viêm trực tràng và cổ họng.

Dựa trên các nghiên cứu hiện tại và thông tin dịch tễ trước đó, chúng ta có thể so sánh triệu chứng đậu mùa khỉ như sau:

Đa số bệnh nhân mắc đậu mùa khỉ sẽ khỏi sau 2-4 tuần. Ảnh: iStock.

Đậu mùa khỉ là vốn cách gọi sai

Theo Washington Post, đậu mùa khỉ vốn là cách gọi gây hiểu nhầm. Nó xuất phát từ việc virus được phát hiện trên khỉ trong phòng thí nghiệm của Viện Huyết thanh Statens ở Copenhagen, Đan Mạch, vào năm 1958.

Khỉ cũng dễ mắc bệnh này như con người, nhưng chúng không phải là nguồn gốc gây bệnh. Virus MPV gây đậu mùa khỉ thuộc giống Orthopoxvirus, cùng họ với virus variola (nguyên nhân gây đậu mùa) và virus đậu bò vaccinenia.

Bệnh đậu mùa khỉ ít lây hơn đậu mùa và các triệu chứng thường nhẹ hơn. Khoảng 30% bệnh nhân đậu mùa tử vong, trong khi tỷ lệ tử vong do bệnh đậu mùa khỉ trong những năm gần đây là khoảng 3-6%, theo Tổ chức Y tế Thế giới.

Tỷ lệ tử vong cao hơn ở trẻ em và thanh niên. Trong khi đó, những người có hệ miễn dịch suy yếu có nguy cơ bị bệnh nặng rất cao. Phụ nữ mang thai nếu bị mắc đậu mùa khỉ dễ bị nhiễm trùng bẩm sinh nặng, sẩy thai, bệnh tật và tử vong. Viêm não và co giật là những biến chứng thần kinh hiếm gặp của căn bệnh này.