Bài 2: “Lời ru buồn” của những bà mẹ tuổi teen

Khi tuổi "teen" làm mẹ

Không lâu sau khi xảy ra sự việc bé gái 13 tuổi ở Bắc Giang tự sinh con trong nhà tắm, báo chí tiếp tục thông tin một bé gái khác ở Phú Thọ cũng sinh con vào cuối năm 2022 khi mới 11 tuổi và đang là học sinh lớp 5.

Sau khi phát hiện sự việc đau lòng, gia đình bé gái này cũng không báo cáo với chính quyền địa phương. Chỉ đến khi những lời bàn tán xôn xao lan rộng, chính quyền địa phương mới biết được sự việc. Khi gặng hỏi, nữ sinh lớp 5 kể bị một anh trong xóm làm "chuyện người lớn" dẫn đến mang bầu và anh này cũng chỉ mới học lớp 8.

Những vụ việc trên khiến dư luận xã hội không khỏi xót xa. Rồi đây, tương lai của những bà mẹ bất đắc dĩ của những đứa con sinh ra trong hoàn cảnh trớ trêu ấy sẽ đi về đâu? Trong khi bạn bè đều cắp sách đến trường thì những các em phải nghỉ học giữa chừng để ổn định tâm lý, sức khỏe để sinh con.

Cuộc sống của các em càng trở nên bế tắc vì không được đi học, tương lai mịt mù, không biết làm gì để nuôi con… Bên cạnh đó, việc chăm sóc và nuôi dạy đứa bé không được đảm bảo, bởi người mẹ quá trẻ, chưa có kiến thức, kỹ năng và kinh tế.

Theo các bác sĩ sản khoa, do cơ thể các em gái chưa hoàn thiện nên khi mang thai ở tuổi vị thành niên sẽ ảnh hưởng không tốt tới sức khỏe của chính bản thân người mẹ và thai nhi trong bụng. Nếu nạo phá thai dễ dẫn đến nguy cơ thủng dạ con gây vô sinh.

Trong khi đó, nếu đi đến hôn nhân hoặc sinh con thì bản thân các em gái sẽ mất đi cơ hội học hành, không có việc làm, thiếu kiến thức chăm con. Những đứa trẻ sinh ra từ người mẹ vị thành niên có tỉ lệ chết trước 1 tuổi, nhẹ cân, suy dinh dưỡng, bệnh tật cao hơn so với con của các mẹ ở tuổi trưởng thành

Hậu quả của việc trẻ vị thành niên sinh con

Từ những vụ việc đau lòng về tình trạng quan hệ tình dục sớm dẫn đến mang thai cho thấy lứa tuổi học đường đang thiếu kiến thức về giới tính. Việc một đứa trẻ mang bầu trong nhiều tháng mà gia đình, nhà trường đều không biết đã cho thấy người lớn không có sự quan tâm đến con trẻ một cách sâu sát.

Nhiều nghiên cứu gần đây cho thấy hiện nay, quan hệ tình dục ở thanh thiếu niên ngày càng sớm trong khi kiến thức về sức khỏe tình dục và sinh sản lại chưa được đầy đủ.

Một cuộc khảo sát về hành vi sức khỏe học sinh toàn cầu tại Việt Nam của Bộ Y tế và Tổ chức Y tế thế giới (WHO) với hơn 7.700 học sinh tham gia cho thấy tỉ lệ quan hệ tình dục trước 14 tuổi tăng gấp 2 lần, từ 1,45% (năm 2013) lên 3,51% (năm 2019). Trong số học sinh từng quan hệ tình dục, hơn 42% có sử dụng bao cao su và 44% sử dụng các phương pháp ngừa thai khác.

Trong khi đó, một khảo sát vào năm 2021 của UNICEF (Quỹ Nhi đồng Liên hiệp quốc) cho thấy tại Việt Nam tỉ lệ nam thanh niên quan hệ tình dục trước 15 tuổi là 0,2%. Tỉ lệ này ở nữ giới cao hơn, khoảng 0,9%; Thậm chí, có đến 8,9% phụ nữ từ 15-19 tuổi đã quan hệ tình dục với bạn tình hơn mình 10 tuổi.

Việc làm mẹ quá sớm sẽ để lại nhiều hậu quả khôn lường đối với suốt cuộc đời sau này của trẻ vị thành niên. Ngoài ảnh hưởng tới sức khỏe, những bà mẹ “trẻ con” này còn bị ảnh hưởng nghiêm trọng về tâm lý.

Nếu đi đến hôn nhân thì nhiều em chưa đủ tuổi, vi phạm Luật Hôn nhân và Gia đình hoặc sinh con sớm thì bản thân các em gái mất đi cơ hội học hành, thiếu kiến thức chăm con.

Đối với trẻ do phụ nữ tuổi vị thành niên sinh ra thường chậm phát triển về thể chất và trí tuệ, bị suy dinh dưỡng do người mẹ thiếu kiến thức chăm sóc bản thân và nuôi con, điều kiện kinh tế hạn chế.

Bên cạnh đó, nhiều trẻ được sinh ra nhưng bố mẹ chưa đủ tuổi kết hôn nên không làm giấy khai sinh cho con, ảnh hưởng đến quyền lợi của trẻ, trong đó có chăm sóc y tế.

Việc phụ nữ tuổi vị thành niên sinh con để lại gánh nặng cho gia đình và xã hội. Những người mẹ ở tuổi vị thành niên hầu hết chưa có việc làm, cuộc sống gặp rất nhiều khó khăn, thậm chí còn phụ thuộc vào gia đình dẫn đến nhiều trường hợp ly hôn khi về ở với nhau trong thời gian ngắn.

Đặc biệt, người mẹ dễ bị trầm cảm khi mang thai và sau sinh. Đây là nguyên nhân dẫn đến những hành động đáng tiếc xảy ra như tự tử, bỏ con sau sinh...

(Còn nữa)