Đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hiện tượng "thổi giá" đất tạo sốt ảo, gây bất ổn thị trường

Sáng 11/5, tiếp tục chương trình phiên họp thứ mười một, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về báo cáo đánh giá bổ sung kết quả thực hiện nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2021; tình hình triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước những tháng đầu năm 2022.

Thu ngân sách 4 tháng đầu năm đạt gần 660.000 tỷ đồng

Theo báo cáo của Chính phủ, tình hình kinh tế xã hội tháng 4 và 4 tháng đầu năm tiếp tục đạt nhiều kết quả tích cực. Thu ngân sách 4 tháng đầu năm đạt 660.000 tỷ đồng, bằng 46,6% dự toán, tăng 15,4% so với cùng kỳ, đáp ứng nhu cầu chi phòng chống dịch, an sinh xã hội, chăm lo đối tượng chính sách.

Xuất khẩu, nhập khẩu phục hồi mạnh mẽ, đều tăng so với cùng kỳ năm trước. Nền kinh tế xuất siêu 2,53 tỷ USD trong 4 tháng đầu năm (cùng kỳ năm 2021 xuất siêu 1,5 tỷ USD). Đây là dấu hiệu tăng trưởng tích cực cho năm 2022, phản ánh kỳ vọng, niềm tin mạnh mẽ của cộng đồng doanh nghiệp vào tiến trình mở cửa, phục hồi của nền kinh tế sau hơn 2 năm chịu tác động của dịch bệnh.

Báo cáo của Chính phủ cũng khẳng định, nguồn cung và dự trữ xăng dầu trong nước được bảo đảm trong điều kiện nguồn cung và giá xăng dầu thế giới nhiều biến động. Thị trường tài chính - tiền tệ "cơ bản ổn định". Các cơ quan chức năng đã tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý nghiêm các vi phạm trên thị trường chứng khoán.

Dù vậy, theo Chính phủ, ổn định kinh tế vĩ mô, "các cân đối lớn tiềm ẩn nhiều rủi ro". Giá dầu tăng cao sẽ tác động tiêu cực đến nhiều chỉ tiêu kinh tế vĩ mô năm 2022 và 2023. Áp lực tăng tỷ giá trong thời gian tới do lạm phát tại Mỹ tiếp tục tăng cao, FED tiếp tục có nhiều đợt tăng lãi suất, cuộc xung đột quân sự Nga - Ukraine kéo dài, giá nhập khẩu đầu vào tăng mạnh.

Ngoài ra, thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp có những phiên điều chỉnh mạnh trong tháng 4, một số vụ việc thao túng giá cổ phiếu tác động tiêu cực đến thị trường, tâm lý nhà đầu tư; tiềm ẩn rủi ro đối với tăng trưởng và thị trường tài chính nếu không có giải pháp kịp thời, quyết liệt.

Sử dụng đất tại một số nơi còn lãng phí, hiệu quả thấp

Thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh đề cập đến những rủi ro tiềm ẩn khi thị trường chứng khoán, nhất là thị trường trái phiếu doanh nghiệp tăng trưởng nhanh.

Trên thị trường cổ phiếu, thị trường chứng khoán phái sinh đã xuất hiện các hiện tượng thao túng giá, làm giá ngày càng tinh vi. Việc thực hiện nghĩa vụ công bố thông tin của một số doanh nghiệp đại chúng, công ty niêm yết, nhà đầu tư còn chưa bảo đảm.

Năm 2021, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp phát hành đạt 720 nghìn tỷ đồng, tăng 52,5% so với năm 2020. Quý I/2022, tổng giá trị phát hành đạt 56,4 nghìn tỷ đồng, trong đó phát hành riêng lẻ đạt 49,4 nghìn tỷ đồng chiếm tỷ trọng 87,6% tổng giá trị phát hành; phát hành ra công chúng đạt 7 nghìn tỷ đồng chiếm tỷ trọng 12,4%. Trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, ngành bất động sản và tài chính - ngân hàng vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất, lần lượt là 41,6% và 20,4% giá trị phát hành.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế lưu ý, cơ cấu thị trường trái phiếu doanh nghiệp còn tồn tại sự mất cân đối. Hầu hết các trái phiếu doanh nghiệp, nhất là của ngành bất động sản phát hành thuộc về các doanh nghiệp chưa niêm yết, sức khỏe doanh nghiệp còn yếu trong khi nhiều trái phiếu không có tài sản bảo đảm.

Chính phủ đánh giá cụ thể những rủi ro đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp thời gian vừa qua, trong đó cần làm rõ rủi ro các doanh nghiệp không có khả năng trả nợ đến hạn và có các giải pháp phù hợp để giải quyết.

Bên cạnh đó, cũng có ý kiến lo ngại việc xử lý các doanh nghiệp lớn vi phạm trong lĩnh vực chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp sẽ ảnh hưởng đến nợ xấu của các tổ chức tín dụng, đặc biệt là tâm lý e ngại đầu tư trên thị trường vốn, dẫn đến hạn chế huy động vốn cho nền kinh tế trong khi đây là một thị trường quan trọng.

Vì vậy, Ủy ban Kinh tế đề nghị các cơ quan có liên quan nghiên cứu, đánh giá, có phương án ứng xử, tiếp cận phù hợp, kịp thời sửa đổi hoặc đề xuất sửa đổi các quy định pháp luật nhằm ổn định thị trường, tạo niềm tin cho nhà đầu tư liên quan thị trường chứng khoán và trái phiếu, nhất là trái phiếu riêng lẻ.

Theo Ủy ban Kinh tế, việc sử dụng đất tại một số nơi còn lãng phí, hiệu quả thấp; số vụ khiếu nại, tố cáo thuộc về lĩnh vực đất đai vẫn còn nhiều và phức tạp. Cơ quan này đề nghị Chính phủ báo cáo rõ hơn tình trạng đẩy giá đất trong đấu giá đất đai để trục lợi; hiện tượng cò đất, thổi giá đất tạo nên những cơn sốt ảo, làm bất ổn thị trường đất đai...

Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị làm rõ việc giao đất không qua đấu giá làm thất thoát cho ngân sách nhà nước; Hiệu quả sử dụng đất của các dự án dở dang có nhiều hạn chế, các lô đất đã trúng thầu hoặc trúng đấu giá nhưng lại sang nhượng qua tay để thu lợi, đầu tư dở dang hoặc bỏ đất trống, gây lãng phí.

Phát biểu ý kiến chỉ đạo, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chỉ ra công tác dự báo, phân tích, đánh giá công tác thu ngân sách nhà nước còn yếu kém; Đồng thời bày tỏ lo ngại với tính chất không bền vững của các khoản thu ngân sách nhà nước đối với dầu thô, đất đai và yêu cầu báo cáo cần bổ sung làm rõ các con số đạt, không đạt trong thu, chi ngân sách năm 2021.

Đối với triển khai thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách nhà nước năm 2022, Chủ tịch Vương Đình Huệ đề nghị, cần chỉ rõ công tác triển khai cơ cấu lại các lĩnh vực sản xuất, công nghiệp, nông nghiệp, dịch vụ; Các cân đối lớn của nền kinh tế như cân đối năng lượng, điện, tình hình cung ứng xăng dầu... chỉ rõ ưu, nhược điểm của triển khai ổn định kinh tế vĩ mô, chính sách tài khóa, tiền tệ, kiểm soát lạm phát, đặc biệt là diễn biến bất thường trong thời gian qua của thị trường chứng khoán, trái phiếu doanh nghiệp…

“Áp lực tăng trưởng cho thời gian còn lại của năm là rất lớn, Chính phủ cần chuẩn bị kỹ các kịch bản tăng trưởng để thực hiện lời hứa trước Quốc hội”, Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.